Schnebel: Strijkkwartet Im Raum; Stukken voor strijkkwartet nr. 1-5 (1955); Kwartet voor 2 spreekstemmen en strijkkwartet ‘Erinnern-Wiederholen-Durcharbeiten’. Katarina Rasinski (sur) en Michael Hirsch (sur) met het Quatuor Diotema. Neos 11048 (64’58”). 2009
Zondag 20 mei 2018 overleed de 88-jarige Duitse componist Dieter Schnebel in Berlijn. Behalve veel muziek schreef hij als doctoraalscriptie een frappante, informatieve studie over Schönberg en een interessant boek over Mauricio Kagel.
Zijn bijdragen aan de vocale geestelijke muziek kunnen als analogie van een nieuwe theologie worden geschouwd waarin het sacrale en het seculiere versmelten in een poging om een nieuwe manier van communiceren te introduceren. Denk aan de Dahlemer Messe (Peskó, Wergo WER 6218-2). Aanbevelenswaard is ook zijn boek Mo- No, Musik zus Lesen (duMont ISBN 3770105079) uit 1982 dat hem als denken over muziek leert kennen.
Een belangrijke toegang tot de componist Schnebel bieden ook zijn orgelwerken Choralvorspiele met Gerd Zacher en Atemzüge onder de componist zelf (Wergo WER 6947-2).
Veel van zijn werken zijn gegroepeerd in cycli en hebben een verband met de theaterwereld. Daarin worden het serialisme van Webern en de ideeën van Amerikaanse experimentelen als John Cage samengebracht.
Interessant is ook de hier besproken uitgave met drie diverse werken voor strijkkwartet die hetzij aan het begin van zijn loopbaan toen hij sterk onder invloed stond van Webern, hetzij in zijn latere jaren toen zijn muziek een terugblikkende, haast nostalgische toon kreeg.
In het Strijkkwartet nr. 2 uit 2007 met de beschijnende titels ‘Erinnern-Wiederholen-Durcharbeiten’ zijn twee spreekstemmen toegevoegd die een verzameling verbale flarden, fonemen, afzonderlijke woorden en frasen uit verre herinneringen bijdragen.
In Im Raum zijn die herinneringen van muzikale aard met echo’s van Stravinsky en Bruckner, gebed in voortdurend veranderende muziek, waarbij de spelers een rondje lopen. Het resultaat is veertig minuten buitengewoon fascinerende muziek, geschraagd door voortreffelijke verklankingen.
Meer herinnering als muziek van Schnebel bieden Bach-Contrapuncti, Webern-Variationen, de Symfonie voor slagwerk en orkest Beethoven, Wagner-Idyll, de Schubert fantasie, het Verdi-Moment, Schumann-Moment, Mozart-Moment en Mahler-Moment (Peskó, Wergo WER 6616-2).