CD Recensies

BRAHMS: PIANOKWINTET, POLLINI, ANDSNES, STAIER

Brahms: Pianokwintet in f op. 34. Maurizio Pollini met het Quartetto italiano. DG 419.673-2 (43’50”). 1979

 

Brahms: Pianokwintet in f op. 34; Schumann: Pianokwintet in Es op. 44. Leif Ove Andsnes met het Artemis kwartet. Virgin 395.143-2 (68’27”). 2006 

 

Brahms: Pianokwintet in f op. 34. Andreas Staier met het Leipzigs kwartet. MDG 307.1218-2 (39’09”). 2002

 

In zijn artikel in Neue Wege omschreef Schumann Brahms’ kamermuziek als ‘symfonieën in vermomming’. Die omschrijving past precies op dit kwintet waarin Brahms’ eigen lievelingsinstrument de hoofdrol speelt.

Het kwintet was oorspronkelijk gedacht voor 2 celli, maar Brahms vioolvriend verwierp die gedachte omdat de muziek dan te ondoorschijnend zou worden. De vervanging door een piano bracht uitkomst met zijn afwisselend nadrukkelijke, vorsende of introspectieve optreden. Het zorgt voor vaart, vraag en antwoord en verlevendiging.

In de finale gaat het van schroom tot uitdagende exaltatie. Het werk wordt wel gezien als een poging om de grootsheid van orkestrale muziek te combineren met de gedifferentieerdheid van kamermuziek. Hoe dat ook zij: het gaat hier om een van Brahms meesterwerken.

Na de legendarische uitvoering van Pollini het Quartetto italiano die vanwege zijn opgevoerde dramatiek, impulsieve versnellingen en omineuze pauzes die tot een fluistering verstillen om dan weer heftig te exploderen, is de vertolking door Andsnes een gelijkmatiger en haast net zo onthullend. Terecht vult hij dit werk aan met Schumanns even fijne kwintet waar beide anderen met drie kwartier klaar zijn.

Heel apart gaat ook Staier te werk: hij speelt op een Steinway D uit 1901 die qua klank redelijk dicht in de buurt moet komen van wat Brahms ooit hoorde.

Andere, waaronder sommige heel mooie uitgaven zijn er o.m. van Elisso Virsaladze met het Borodin kwartet (Teldec 4509-97461-2), Elisabeth Leonskaja met het Alban Berg kwartet (EMI 749.024-2), Leon Fleisher met Emerson kwartet (DG 477.645-2), Clifford Curzon met het Amadeus kwartet (BBC BBCL 4009-2), András Schiff met het Tákacs kwartet (Decca 430.529-2), Stephen Hough en het Takács kwartet (Hyperion CDA 67551).