Ellen Jewett: Turkse werken voor soloviool. Saygun: Partita op. 36; Türkmen: Beautiful and unowned; Cetiz: Soliloquy. Naxos 8.579043 (65’08”). 2017 

In 2006 leverde de Amerikaanse violiste Ellen Jewett met klarinettist Ricard Faria en pianist Xak Bjerken een bijdrage aan het programma The horse with the lavender eye met pianowerken en kamermuziek van de in 1952 geboren landgenoot Stephen Hartke (Chandos CHAN 10513). Of dat een indicatie was van een avontuurlijke instelling?

Inmiddels getrouwd met een Turkse echtgenoot brengt ze de luisteraar ruim tien jaar later in contact het Turkse muziek. Onontgonnen terrein voor de meesten, want wie heeft hier gehoord van Ahmet Adman Saygun (1907 - 1991) die behalve componist ook etnomusicoloog was en de grondlegger van een nationale school. In zijn composities integreerde traditionele elementen uit de Turkse muziekcultuur met de Europese stromingen uit die tijd. Hij bracht een vrij omvangrijk oeuvre met orkestwerken (o.m. 5 symfonieën), concertante weken, balletmuziek, kamermuziek, vocale werken en 5 opera’s tot stand. 

De overeenkomsten met wat Bartók in Hongarije deed, liggen voor de hand en deze strekken zich tot zijn Partita uit 1961.

Met Onur Türkmen (1972) die aan het Berklee College of Music studeerde en Mahir Cetiz (1977) zijn we met een sprong in de tijd aangeland bij de jongste generatie Turkse componisten. Turkmens Beautiful and Unowned is ingegeven door de bijzondere, verdroomde sfeer van Cappadocië en Cetiz’ Alleenspraak is vooral in dynamisch opzicht interessant, omdat het violistisch gefluister tot geschreeuw reikt.

Dit tweetal werken werd besteld door de violiste die het hele programma met hart en ziel afwikkelt en daarmee een goede daad verricht. De opname is onder bijzondere omstandigheden gemaakt in een uitgehouwen grot in Cappadocië, waar ook het Nationaal park Göreme is.