GILLES BINCHOIS ENSEMBLE: MESSES DE BARCELONE ET D'APT

Ensemble Gilles Binchois o.l.v. Dominique Vellard: Messes de Barcelone; Manuscript d’Apt. Anon: Mis ‘Barcelona’; Adoramus te; Deus tuorum militum; Dantur officia; Christe redemptor omnium; De Vitry: Colla lugo, Bona condit, Livbera  me Domine; Anon.: Messe d’Apt; Imperatrix O Maria; Juste judex; Ave Maria stella. Evidence EVCD 060 (63’25”). 2018

Opgegraven manuscripten zijn voor de Franse tenor en koorleider Dominique Veillard (1953) als specialist in Middeleeuwse muziek een bron van inspiratie. Zo stuitte hij op twee Missen. Het manuscript met het nummer 971 van de Messe de Barcelone bevindt zich sinds 1925 in de Biblioteca de Catalunya in Barcelona en is bestaat zoals hoort uit Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus en Agnus Dei. Opvallend verder dat het werk geen motet over ‘ite missa est’ bevat (maar daar heeft Vellard met na Sanctus ‘Adoramus te’ in te lassen), dat het Benedictus ontbreekt en dat het werk niet op gregoriaans is gebaseerd.

Op het vierstemmige Agnus Dei na zijn de delen vierstemmig. De anonimiteit van het werk brengt met zich mee dat een duidelijke structuur ontbreekt zodat waarschijnlijk verschillende componisten hun aandeel leverden. Gloria en Credo. 

De Mis dateert uit rond 1360 en behoort met de Messe de Nostre Dame van Machaut en die van Toulouse, Tournai en de Sorbonne tot de oudste meerstemmige in hun soort. Waarschijnlijk was de mis in gebruik bij de Paus in Avignon en mogelijk in de kapel van koning Martin I van Aragon.

De andere Messe d’Apt is in feite een samenraapsel van Kyrie, Gloria (van Depansis), Sanctus (van Tapiiier) en Agnus Dei dat uit Apt (stad in het Franse departement Vaucluse) stamt. Tussen en na de misdelen zijn dus motetten opgenomen waarvan alleen dat van Philippe de Vitry (1291 - 1361) van bekende herkomst is.

Het koor van Vellard bevat mooi zingende countertenoren en tenoren met lichte stem. Voor de begeleiding zijn vielles en citers passend ingezet voor deze presentatie van onbekende Arte Nova werken.