BORNKAMP, ARNO: METROPOLIS BERLIN 1925-1933

Bornkamp, Arno: Metropolis Berlin 1925-1933. Schulhoff: Saxofoon sonate Hot sonata; Hindemith: Trio voor heckelphon, altviool en piano op. 47; Konzertstück voor 2 saxofoons; A. Busch: Saxofoonkwintet in Es op. 34; Weill: Selectie uit Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny (bew.). Met Sven Arne Tepl (sax), Ties Mellema (sax), Ivo Janssen (p) en het Utrechts strijkkwartet. Ottavo OTR C 100386 (73’23”). 2003

 

De roaring twenties die vooral in tal van opzichten, dus ook op muzikaal gebied hoogtij vierden, waren zeker in Berlijn van veel gewicht. Nieuwe, haast totale vrijheid en ongebondenheid na W.O. I totdat eerst daar de inflatie en de politieke instabiliteit daaraan een beperking aan oplegde en het in 1933 met de komst van het repressieve Naziregime ineens radicaal was afgelopen.

Het lijstje componisten op deze cd illustreert dat prachtig. Schulhoff eindigde in 1942 in gevangenschap, Adolf Busch eindigde in 1952 in Engeland, de overigen weken uit naar de V.S.

Dat de saxofoon in deze periode een grotere rol speelde in de eigentijdse ‘serieuzere’ muziek en niet alleen in de jazz is in dit verband niet zo merkwaardig. Hoezeer dat het geval was blijkt uit de hier bijeengebrachte werken. 

De Hot sonate van Schulhoff uit 1930 haakt kenmerkend in op de destijds populaire swingmuziek. Hindemith schreef vlot voor haast ieder instrument in iedere combinatie. Zijn Trio uit 1928 brengt de hecklephon in het geding, een dubbelriet instrument dat veel weg heeft van een bariton hobo, maar goed kan worden vervangen door een tenorsaxofoon. Het Konzertstück uit 1933 laat 2 saxen met elkaar stoeien.

Het haast opvallendste werk is het Saxofoonkwintet van violist Adolf Busch uit 1928: het meest ‘klassieke’, mooi doorwrochte wek op deze cd ook omdat de saxofoon zo mooi in het strijkkwartet is geïntegreerd.

Enigszins apart staat de suite uit Weill’s Mahagonny opera uit 1930 omdat het een later arrangement van gedeelten is dat door pianist Wijnand van Klaveren is gemaakt.

Waaraan geen twijfel hoeft te bestaan, is aan de hoge kwaliteit der uitvoeringen waarvoor natuurlijk vooral de geweldige Arno Bornkamp debet aan is.