Cavalli: Ercole amante. Luca Pisaroni (b), Veronic Cangemi (s), Anna Bontiabius (ms), Jeremy Ovenden (t), Anna Maria Panzarella (s), Martin Miller (t), Umberto Chiummo (bs), Wilke ten Brummelstoete (ms), Johannette Zomer (s), Mark Tucker (t) en Tim Mead (ct) met het Koor van de Nederlandse Opera en Concerto Köln o.l.v. Ivor Bolton. Opus Arte OA 1020 D (2 dvd’s, 4u. 21’).
Cavalli’s Ercole amante (Hercules als minnaar) was het cadeau dat Cavalli de Franse zonnekoning Lodewijk XIV wilde aanbieden bij diens huwelijk met Maria Theresia uit Spanje. Maar zover kwam het niet op tijd ten gevolge van Itialiaans-Franse onenigheid, een dwarsliggende Lully die zelf de balletmuziek wilde leveren en ‘uitvoeringstechnische moeilijkheden’. Al schijnt de koning zelf twee jaar later wel gedanst te hebben toen het eindelijk in 1662 zover was voor deze vijfakter.
In de plot van Buti naar Ovidius’ Metamorfosen gaat het om de zelfvoldane, zichzelf overschattende overambitieuze Hercules die op aarde in de narigheid kwam, mar die het geluk vindt in de hemel. Hij wil zijn echtgenote Deianira inruilen tegen Iole, de geliefde van zijn zoon Hyllo. In die poging wordt hij geholpen of misleid door de godinnen Venere en Giunone en door het komische dienarenstel Licco en Paggio. Maar dankzij een samenzwering van het doelwit belandt hij tenslotte in de onderwereld van Iole’s vader Eutryo en andere collega’s als geestverschijnselen.
Het is goed dit werk meteen in beeld en geluid te kunnen beleven, want op het toneel is veel actie aan de hand. In Parijs leverde vroeger de Salle des machines daarvoor de attributen, maar regisseur David Alden en choreograaf Jonathan Lunn hebben op dit punt veel voor elkaar gekregen: Giunone wordt ‘ingevlogen’, Nettuno verschijnt in een grote boot, Hercules is o.m. gewapend met een kratje Heineken, Hyllo loopt op gympen, Sonno is een danser en de danstaferelen in het algemeen gaan van Lully tot lady Gaga.
Dan zijn daar de decors van Paul Steinberg die de spot drijven met de zeventiende eeuwse Italiaanse barokwereld door twintigste eeuwse Amerikaanse stripfiguren en veelkleurig behang te tonen en kostuums in het rood, blauw en geel.
De taferelen aan het hof uit de proloog, de afdaling naar de nogal angstaanjagende onderwereld in zwart/wit waar Eutryo uit zijn doodskist stapt zowel als het goed en wit van Hercules’ hemelse apotheose zijn vondsten die de Zonnekoning niet zouden hebben misstaan. Ook de kostuums van Constance Hoffman passen letterlijk goed in dit beeld; Hercules met een blonde pruik. Veel symboliek en surrealisme dus, maar een triomf van de opera buffa.
Ook in vocaal en instrumenteel opzicht legde de Nederlandse Opera veel eer in met deze productie. Luca Pisaroni is heel zeker van zijn zaak als Hercules; hij zingt heldhaftig stoer en melodieus vleiend al naar de situatie vraagt. Veronica Cangemi is een meesterlijke Iole, Umberto Chiummo geeft een geestige of juist sinistere draai aan zijn drie rollen; Jeremy Ovenden zingt fraai als Hyllo en Anna Bonitatius is een mooi wispelturige, maar wel beheerste Giunone. De Nederlanders voldoen puik in de kleinere rollen.
Bolton leidt zijn ‘authentieke’ cohorten energiek en maakt dankbaar gebruik van een hele batterij continuo instrumenten, die vooral daar zijn om donkere geluiden te produceren in de storm tussenspelen.
Kortom: dit is een ogen- en oren strelende voorstelling in alle opzichten: toneelbeeld, toneeleffecten, kostuums, dans, acteren, zang en dans. Vastgelegd in HD beeldkwaliteit (en voor wie dat wenst met Surround Sound.
Extra: ‘The making of Ercole amante’, Blikken achter de schermen met Johannette Zomer en Luca Pisaroni.