Mozart: La finta giardineira KV. 196. Carlo Allemano (t., Don Anchise, Podestat), Erin Morley (s., Sandrina, Violante), Ernea Scala (t., Conte Belfiore), Marie-Andeline Henry (s., Arminda), Marie-Claude Chappuis (ms., Ramiro), Maria Savastano (s., Serpetta) e.a. met Le concert d’Astrée o.l.v. Emmanuelle Haïm. Erato 2564-616645 (dvd, 2u. 56’ 19”). 2014
De zich in tuinsfeer afspelende opera buffa La finta giardineira van de achttienjarige Mozart kreeg na de première in München in 1775 nog twee opvoeringen als Singspiel. In 1796, vijf jaar na zijn dood, werd het werk in bekorte vorm weer op het toneel gebracht, maar dat gebeurde in bekorte vorm en deels geherorkestreerd.
Het werk begint met een crime passionel als graaf Belfiore tijdens een woedeaanval zijn verloofde gravin Violante Onesti neersteekt. Omdat hij vreest haar te hebben gedood vlucht hij zonder verder naar haar te hebben omgekeken. Maar de gravin overleeft en gaat undercover en met hulp van haar bediende gaat ze undercover als tuinierster op een landgoed waar zich ook de graaf bevindt. Ze schijnt nog steeds van hem te houden.
In de rest van de opera moeten we aannemen dat het weer goed wordt tussen beiden.
Van het werk bestaat een behoorlijk aantal cd opnamen, waarvan die van Harnoncourt een der attractiefste is en intussen ook zes dvd versies. Deze is de nieuwste en gemaakt in Lille, waar de regie in handen was van David Lescot.
Deze projecteerde de stoeipartijen in de tuin in vrij minimalistische decors waaraan het plaatselijke tuincentrum niet veel verdiend zal hebben. We zien een gestileerde tuin met wat plantenbakken en bomen, een stel kruiwagens, mooi geknipte heggen. Alleen als de plot wat dramatisch wordt, doemt in de tweede akte in de verte een bos met wilde dieren op waar Sandrina heen moet.
Voor komische effecten is ook el gezorgd, bijvoorbeeld met een enorme vliegenvanger die Arminda moet helpen hogerop te komen. Eigenlijk valt te prijzen dat de regisseur niet zwelgt in buffomiddelen die voor één of twee keer voldoen en daarna gauw irriteren.
De zangers gaan in eigentijdse kleren gestoken in het wit gekleed en hun voortdurend chaotische relaties komen gelukkig helder en duidelijk naar voren. Ook wordt gelukkig te midden van alle absurditeit de geleidelijke zelfherkenning en verzoening van beide hoofdfiguren - het zogenaamde tuinmeisje en haar zwaar verliefde, maar onzekere minnaar graaf Belfiore op treffende manier duidelijk.
Maria Savastano neemt het succes de rol van Serpetta op zich. Ze maakt er een echt komisch buffo typetje van en zingt helder van toon, duidelijk articuleren in de ratelgedeelten. Nikolay Borchev beeldt met zwier en temperament haar mogelijk toekomstige man Nardo uit, mar ze windt hem steeds handig om haar vingers.
Marie-Claude Chappuis, die als de zwaar verliefde Ramiro ook in de wat gekunstelde cd opname van René Jacobs (Harmonia Mundi HMC 90.2126/8) zong, komt hier beter tot haar recht met haar vocaal levendige, gepassioneerde uitbeelding terwijl ze voortdurend in de weer is met een badminton racket.
De manlijk geklede, graag met zijn rapier zwaaiende, maar ook wat ongeloofwaardige Arminda van Marie-Adeline Henry is in vocaal zowel als acterend opzicht ook goed op dreef. Mooi is de overgang van een haast overdreven hooghartigheid naar deemoed wanneer ze Ramiro als echtgenoot aanvaardt.
Iets minder goed zijn de wat ruwe Carlo Alemano als gouverneur en de enigszins met korrelige toon zingende Enea Scala als graaf Belfiore, maar in hun handelen zijn ze wel overtuigend. De haast mooist gezongen rol is verrassend weggelegd voor Erin Morley als Violante/Sandrina. Fijn dus dat haar zo’n dragende rol toeviel.
Veel van het succes van deze productie is te danken aan dirigente Emmanuelle Haïm die energiek en geëngageerd als altijd voor een goede orkestrale ondersteuning met een vrij licht karakter zorgt. Zo werd dit de waarschijnlijk mooiste dvd van deze opera. Wie zeker wil zijn, zou ook moeten kijken en luisteren naar Östman (ArtHaus 102.007), Harnoncourt (TDK DVWW-OPFINT), Zagrosek (ArtHaus 101.253) en Bolton (DG 073-4222). Wie op de cd is aangewezen, zou Harnoncourt met Gruberova, Margiono, Upshwa en Moser kunnen proberen (Teldec 9031-72309-2).