Ravel; L’enfant et les sortilèges; Prokofiev: Peter en de wolf. Het Nederlands danstheater c.q. David Johnson (Peter), Layla Harrison (vogel), Karan Lingham (eend), Elizabeth Holliday (kat), Martin Harvey (wolf) en Anthony Dowell (grootvader) met het Covent Garden orkest o.l.v. Ross MacGibbon. ArtHaus 100.102 (82’, 16:9, geluid 2.0, regio 2 en 5). 1986/1997
Ravel componeerde twee opera’s. De eerste was L’heure espagnole, een komedie in één akte met een geweldige ritmische vitaliteit en vol mooie orkestrale kleuren, maar het werk is nogal gedesorganiseerd al kan het wel mooi op toneel worden gebracht (jaren geleden nog in het Amsterdamse Muziektheater onder Kenneth Montgomery). Zijn tweede poging uit 1925 op een libretto van Colette is echter een ongekwalificeerd succes, hoewel het werk wat moeilijk op het toneel te brengen is. Omschreven als een “lyrische fantasie” is het een van de leukste opera’s uit de vorige eeuw. De hoofdpersoon is een verwende blaag die zijn verdiende loon krijgt wanneer de voorwerpen uit het huishouden om hem heen – de sofa, de leunstoel, het theeservies, de staande klok, het haardvuur en zelfs het behang en anderen – plotseling tot leven komen en zich over hun lot beklagen. In het tweede deel gedragen de bomen en de dieren buiten zich al even vijandig en pas als het joch zich over een gewonde eekhoorn ontfermt, wordt hij vergeven. Hij wordt door de dieren naar binnen gebracht met de implicatie dat hij zijn leven heeft gebeterd.
De beeldende sfeer en helderheid van de hele opera is frappant, maar de echt magische scène speelt zich in de tuin af waar Ravel met een hoogst oorspronkelijke instrumentale kleurwerking een heel bijzondere wereld oproept, aan de ene kant heel verleidelijk, aan de andere ook bedreigend.
In 1986 gaf het Nederlands Danstheater in de choreografie van Jiří Kylián een prachtige opvoering van dit werk, gebruikmakend van dè destijds mooiste opname van de muziek: die van Lorin Maazel (DG 449.769-2) met Franse solisten en het koor en orkest van de Franse omroep. De eerder als Pioneer beeldplaat (PLMCA 00161) en Universal bandopname (079-257-3) verschenen beeldopname is indertijd gelukkig op dvd-v overgezet met alle voordelen en gemak van dien, inclusief een inleiding van de choreograaf.
Op hetzelfde schijfje staat ook nog dat andere, specifiek voor kinderen bedoelde sprookje van Prokofiev dat een heel andere ontstaansgeschiedenis heeft. In januari 1936 begon namelijk in de Sovjet Unie de officiële repressie van alle avant-garde muziek, waaraan ook Prokofievs Romeo en Julia, De speler en Le pas d’acier ten offer dreigden te vallen. In wanhoop of uit frustratie besloot hij toen maar om muziek voor kinderen te gaan schrijven. Peter en de wolf is en blijft een van de meesterwerken die specifiek voor kinderen zijn geschreven. Het simpele, door Prokofiev zelf geschreven verhaaltje vertelt van de list waarmee het jongetje Peter een gevaarlijke wolf vangt. Alle handelende figuren – Peters opa, een kat, een eend, jagers – worden uitgebeeld door een ander instrument uit het orkest met een eigen thema. Het resultaat is heel charmant, want het betreft hier een suite die op de fantasie van kinderen werkt en die voor volwassenen een geestig en spottend karakter heeft. Meestal wordt het werk op het concertpodium met een acteur of lokale beroemdheid als verteller uitgevoerd.
In dit geval werd er door Matthew Hart voor de Londense Royal Ballet school een choreografie bij bedacht die zich tegen een decor van Ian Spurling afspeelt met Anthony Dowell als verteller. Het geheel maakt een heel geslaagde, voldoende ironische en speelse indruk. In de DG catalogus stond nog een concertregistratie met Sting bij het Chamber Orchestra of Europe o.l.v. Claudio Abbado (DG 073-101-3) die waarschijnlijk niet meer leverbaar is.