NEVILLE MARINER (1924-2016): GEDEGEN DIRIGENT

 

Op basis van wat hij op dertigjarige leeftijd had bereikt, zou de 2 oktober 2016 plotseling op 92-jarige leeftijd overleden Engelse dirigent Neville Marriner waarschijnlijk als eerzame orkestviolist al lang zijn vergeten. 

Op 34-jarige leeftijd begon hij echter aan een glanzende carrière nadat hij in de V.S. directieles had genomen bij Pierre Monteux. Hij werd in 1958 leider van de door hem en vier collega’s opgerichte Londense Academy of St. Martin-in-the-Fields die hij aanvankelijk – zoals Felix Ayo bij I Musici – als concertmeester leidde voordat hij zich echt als dirigent manifesteerde. De lange naam van het ensemble is ontleend aan het achttiende eeuwse kerkje op Trafalgar Square waar de concerten werden georganiseerd. Feitelijk geldt 13 november 1959 als geboortedag van de Academy waarmee de dirigent die later ook o.a. in Minneapolis en Stuttgart werkte zijn grote reputatie verwierf.

Marriner had Engelse voorbeelden als het Reginald Jacques kamerorkest en het Boyd Neel strijkorkest. Aanvankelijk telde het ensemble slechts twaalf musici, later werd het naar behoefte uitgebreid. Marriner kon steeds beschikken over heel goede solisten. Tot op het allerlaatst toe in met de broers Jussen in Mozarts dubbelconcerten.

Door de opkomst van gelijksoortige ensembles die de historiserende uitvoeringspraktijk beoefenden met mensen als Harnoncourt, Leonhard, Brüggen, Koopman, Christie, Van Immmerseel en Italianen als Allessandrini raakte hij in de barokmuziek op de achtergrond

De vele Oiseau Lyre-, Philips-, Decca-, Argo-, EMI en CBS/Sony opnamen, de meeste uit eind jaren vijftig en de jaren zestig en zeventig, droegen aanzienlijk aan zijn populariteit en succes bij. Aanvankelijk lag het accent op barokmuziek, later kwam ook de romantiek er mondjesmaat bij plus een paar modernen. Zo bevat de Selectieve discografie mogelijk wat aardige verrassingen om mooi aan de dirigent herinnerd te worden.

Uit zijn zaaloptredens en opnamen ontstaat een beeld van de dirigent dat eerder gedegen en betrouwbaar dan bevlogen en geïnspireerd is wat vaak tot weinig verrassende, eerder gladde vertolkingen zonder grote dieptewerking leidde. Maar een behoorlijk niveau had het zonder veel verrassingen of dieptewerking te vertonen wel steeds. Zeker in de jaren zestig heerste bewondering alom, later verbleekte die enigszins. 

Voor grote bewonderaars staat een door Decca uitgebracht album met 28 cd’s ter beschikking dat al zijn opnamen uit de periode 1961-1982 bevat.

 

Selectieve discografie

 

Arnold: Fluitconcerten nr. 1 op. 45 en 2 op. 111; 3 Shanties op. 4; Sonatine voor fluit en piano; op. 19; Fantasia op. 89; Divertimento op. 37; Fluitsonate op. 121. James Galway, Galway blaaskwintet en Academy of St. Martin-in-the-Fields. RCA 09026-68860-2.

 

Beveridge: Yizkor requiem. Ana-Maria Martinez, Elizabeth Shammash, Robert Brubaker, Rodney Mariner met de Academy of St. Martin-in-the-Fields. Naxos 8.559453.

 

Britten: Cello symfonie; Walton: Celloconcert. Julian Lloyd Webber met de  Academy of St. Martin-in-the-Fields. Philips 454.442-2.

 

Elgar: Symfonie nr. 2 in Es op. 63; Serenade in e op. 20. Academy of St. Martin-in-the-Fields. ASV CDQ S 6087.

 

Fauré: Requiem op. 48. Sylvia McNair en Thomas Allen met  de  Academy of St. Martin-in-the-Fields en -koor.  Philips 446.084-2.

 

Haydn: Vioolconcert nr. 1 in C H. VII. Cho-Liang Lin met de Academy of St. Martin-in-the-Fields. CBS MK 39310.

 

Haydn: Trompetconcert nr. 1 in Es H. VIIe/1; Hertel: Trompetconcert nr. 3 in D; Hummel: Trompetconcert in Es S. 49; Stamitz, J.: Trompetconcert in D. Håkan Hardenberger met de Academy of St. Martin-in-the-Fields. Philips 420.203-2.

 

Mozart: Serenades nr. 3 in D KV 185/167a, 4 in D KV. 203/189b, 5 in D KV. 204/231a, 6 in D KV 339 Serenata notturna, 7 in D KV 250/248v, Haffner, 9 in D KV 320 Posthoorn, 10 in Bes voor 13 blazers KV 361/370a Gran partita, 11 in Es KV. 375, 12 in c KV 388/384a en 13 in G KV 525 Eine kleine Nachtmusik. Philips 422.503-2 (7 cd’s).

 

Mozart: Serenade nr. 13  in G KV 525 Eine kleine Nachtmusik; Adagio en fuga in c KV 546; Anoniem, bew. L. Mozart: Cassastion in G ‘Kindersymfonie’; Pachelbel: Canon en gigue. Academy of St. Martin-in-the-Fields. Philips 416.386-2.

 

Mozart: Concerten voor 2 piano’s en orkest in F KV 242 en in Es KV 365 e.a.. Lucas en Arthur Jussen met de Academy of St. Martin-in-the-Fields. DG 481.2132 (2 cd’s).

 

Mozart: Klarinetconcert in A KV 622; Hoboconcert in C KV 314. Jack Brymer (kl) en Neil Black (h) met de Academy of St. Martin-in-the-Fields. Philips 416.483-2.

 

Mozart: Hoornconcerten nr. 1 in D KV 412, 2 in Es KV 417, 3 in Es KV 447 en 4 in Es KV 495; Hoornkwintet in Es KV 407. David Pyatt met de Academy of St. Martin-in-the-Fields. Erato 0630-17074-2.

 

Mozart: Requiem in d KV 626. Sylvia McNair, Carolyn Watkinson, Francisco Araiza, Robert Lloyd met de Academy of St. Martin-in-the-Fields en koor. Philips 432.087-2.

 

Rodrigo: Concierto de Aranguez; Fantasia para un gentilhombre; Cançoneta; Invocacion y danza; Tres pasqueñas piezas. Pepe Romero (git), Augustin Léo Ara (v) met de Academy of St. Martin-in-the-Fields. Philips 438.016-2.

 

Rossini: Sonate a quattro nr. 1-6; Bellini: Hoboconcert in Es; Cherubini: Hoornsonate in F; Donizetti: Strijkkwartet in d. Roger Lloyd (h), Barry Tuckwell (hrn) en de Academy of St. Martin-in-the-Fields. Decca 443.838-2 (2 cd’s).

 

Rossini: Il barbiere di Siviglia. Thomas Allen, Agnes Baltsa, Francisco Araiza, het Ambrosian operakoor en de Academy of St. Martin-in-the-Fields. Decca 470.434-2 (2 cd’s).

 

Schubert: Symfonieën nr. 1-9. Academy of St. Martin-in-the-Fields. Philips 470.886-2 (6 cd’s).

 

Walton: Filmmuziek bij Hamlet en As you like it. John Gielgud en Catherine Bott met de Academy of St. Martin-in-the-Fields. Chandos CHAN 8842.