Adams: The John Adams collection. Harmonielehre; Short ride in a fast machine; City noir, Lollapalooza; Scheherazade .2; The wound-dresser; The gospel according to the other Mary. Resp. Berlijns filharmonisch orkest o.l.v. John Adams, Alan Gilbert, Gustavo Dudamel, John Adams met Leila Josefowicz als vioolsoliste in Scheherazade .2, Kirill Petrenko met bariton Georg Nigl in The wound dresser en Simon Rattle met Keeley O’Connor (ms., Maria Magdalena), Tamara Mumford (a., Martha), Peter Houare (t., Lazarus) e.a. met het Berlijns omroepkoor in The gospel according to the other Mary. Berliner Philharmoniker BPHR 170141 (4 cd’s. 4u., 49’ + 2 dvd’s). 2017

In november 2019 krijgt de Amerikaanse componist John Adams (1947) de Erasmusprijs onder mee r omdat hij de hedendaagse muziek weer verstaanbaar heeft gemaakt in een tijd waarin dit genre steeds meer moeite heeft om gehoord te worden. Hij onderscheidt zich door de humanistische aard van zijn thema’s.

Natuurlijk is veel van zijn oeuvre separaat op cd beschikbaar, maar het is misschien nuttig om ook even op deze vrij recente uitgave met zeven van zijn belangrijkste werken te wijzen.

In het seizoen 2016/7 was Adams namelijk Composer in residence bij het Berlijns filharmonisch orkest.

De toegankelijkheid van Adams’ werken volgt logisch uit de combinatie van minimalistische technieken met een vaak laatromantische expressie, jazzinvloeden en een fraaie orkestratie. Zijn bekendste werk is Short ride in a fast machine uit 1986, een niet veel langer dan vier minuten durende impressie van road trip in een Lamborghini.

Het driedelige, ietwat jazzy sensuele en ook drukke City noir uit 2009 heeft iets met de ‘zwarte’ films die in de jaren ’50 en ’60 weren gemaakt. Dat het virtuoze iets heel groots suggererende Lollapalooza uit 1995 tot deze omnibus behoort, is logisch: het was een cadeau voor Simon Rattle (toen nog in Birmingham) voor zijn veertigste verjaardag.

Aan violiste Leila Josefowicz werd in 2015 de ‘dramatische symfonie’ voor viool en orkest naar Rimsky-Korsakovs Scheherazade opgedragen. In de vier delen - ‘Tale of the wise young woman’, ‘A long desire (love scene)’, ‘Scheherazade and the men with beards’ en tot slot ‘Escape, flight, sanctuary’ - blijkt Adams te zijn geïnspireerd door een bezoek aan het Museum van de Arabische wereld in Parijs dat leidde tot stormachtige muziek, die soms gedurende 48 minuten de soliste dreigt te overweldigen maar eindigt met een vredige hymne.

The wound dresser dateert uit 1989 en is gebaseerd op een intiem gedicht van Walt Whitman uit ‘Drum taps’ over de Amerikaanse burgeroorlog. Behalve voor de klagende bariton Georg Nigl is een rol weg gelegd voor een etherisch klinkende synthesizer, en soli voor viool, trompet en fluit.  

De vertolking van het passie oratorium The gospel according to the other Mary was al bekend van DG 479.2243 (2 cd’s) uit 2013 en is hier eerder besproken. De teksten zij niet alle ontleend aan de bijbel, maar bevatten ook gedichten van Rosario Castellanos, Rubén Darío, Dorothy Day, Louise Erdrich, June Jordan, Primo Levi en Hildegard von Bingen.

Stuk voor stuk is sprake van optimale klankrealisaties. De bonus dvd’s bevatten een drie kwartier durende documentaire over Short ride en een gesprek van Sarah Willis met Adams en regisseur Peter Sellars.

Het geheel voorzien van informatieve toelichtingen en mooie foto’s. Ideaal voor de beginnende Adams verzamelaar.