Adámek: Sinuous voices; Concéquences particulièrement blanches ou noires concerto; Ça tourne ça bloque. Roméo Monteiro (luchtmachine) met het Ensemble orchestral contemporain o.l.v. Daniel Kawka en Ondrej Adámek. Aeon AECD 1858 (55’55”). 2017

De in 1979 geboren Ondřej Adámek is in tegenstelling tot wat men zou vermoeden geen Poolse maar een Tsjechische componist en blijkens deze cd een van de merkwaardigste. Gelukkig schrijft hij niet alleen uitzonderlijke, maar ook best bekoorlijke muziek die bijzonder van kleur en textuur is, maar ook melodische flair heeft en charme bezit. 

Vreemde, goed geassimileerde culturen klinker erin door.

In Sinuous voices tracht hij met handige technieken en gebruik van pizzicato en vibrato het geluid van een groep sprekende, zingende en vocaliserende mensen instrumentaal uit te drukken totdat het effect desintegreert.

Voor Concéquences particulièrement blanches ou noires concerto maakte hij eerst studie van de klank van een stel stofzuigers om iets van het wezen van de ademhaling te ontdekken. Dat leidde tot het ontwerp van zijn luchtmachine (iets heel anders dan de windmachine uit Strauss’ Don Quixote) waarvan hij zelf zegt: “The Airmachine is capable of very great contrasts in terms of dynamics and colours. Very sonorous instruments (such as aerophones with a membrane made from latex balloons) whose power rivals that of a brass ensemble, can be connected. Inversely (sic) one can plug in instruments of great softness. (It) is capable of quite precise articulation, short and extremely fast, whilst remaining human….”.

In de praktijk lijken we aanvankelijk naar een stoomlocomotief te luisteren en verderop naar merkwaardige klanken tot de suggestie van een claxon toe. Vrij chaotische klanken met merkwaardige melodieën en dansritmen. Eigenlijk zou men er videobeelden bij moeten hebben.

Nog vreemder, maar ook toegankelijker is Ça tourne ça bloque, geïnspireerd na een tempelbezoek in Kyoto. Daar komt ook elektronica aan te pas.

Opvallend, uniek, fascinerend, soms ritueel en krachtig persoonlijk moet het oordeel over deze uitingen zijn. De onder het oog en oor van de bedenker ontstane opname moet wel geheel naar zijn wensen zijn. Je bent er niet snel naar uitgeluisterd.