Aho: Symfonie nr. 12 Luosto symfonie. Taina Piira, Aki Alamikkotervo, Hannu Lehtonen, het Laplands kamerorkest en het Lahti symfonie orkest o.l.v. John Storgårds. BIS SACD 1676 (48’56"), 2008

De in 1949 geboren Finse componist is niet alleen heel productief getuige de reeks werken die hij al op zijn naam bracht (behalve het relatief grote aantal  van 14 symfonieën ook enige blaaskwintetten, fluitsoli en liederen), maar ook een heel interessante en veelzijdige toondichter.

Zijn twaalfde symfonie is wellicht niet de langste (de Achtste duurt een paar minuten langer), maar is wel het grootschaligst. Bedoeld voor een uitvoering in de openlucht op de helling van de berg Luosto in het verder vlakke, merenrijke Fins Lapland. Een foto op de achterkant van het boekje bij de cd illustreert dat: het grote orkest is in de vallei gesitueerd, het publiek zit tussen de bomen en het kamerorkest is halverwege de berghelling geplaatst. Onzichtbaar op de foto zijn het slagwerk, het koper en de beide solisten, sopraan Piira en tenor Alamikkotervo; een solorol is verder toegedeeld aan saxofonist Hannu Lehtonen.

Voor deze opname werd op kleinere schaal een ruimtelijke opstelling gevonden in de Sibeliuszaal in Lahti. Dat moet liefst in surround stereo moet worden beluisterd. Zelf niet in staat die te realiseren, blijkt ook de stereoversie veel ruimtelijkheid te suggereren. Waarschijnlijk krijgt de luisteraar thuis dankzij de microfoonopstelling een beter beeld van het werk dan destijds het publiek buiten bij de première. Alleen de unieke sfeer moet hij missen.

De ondertitels van het vierdelige werk maken meteen duidelijk dat het hier om programmamuziek gaat. Het eerste deel, ‘De sjamanen’ begint spectaculair met veel tromgeroffel en fanfares om te vervolgen met een klankbeeld van de toendra. ‘Winter duisternis en Midzomer’ schildert hierna de uitersten van het winterse pikdonker en het zomerse 24-uurs daglicht. ‘Lied van het hoogland’ portretteren de vocaliserende zangsolisten en de saxofoon weer een ander, overwegend duister landschapsbeeld en in ‘Storm in het hoogland’ keren de sjamaanse trommen weer terug voor een cyclische afronding.

Hoewel betrekkelijk makkelijk in het gehoor liggend, moet deze muziek beslist een paar keer aandachtig worden beluisterd om al zijn geheimen prijs te geven. Daarvoor is nu juist deze prachtig en suggestief klinkende cd heel geschikt.