Arriaga: Strijkkwartetten nr. 1 in d, 2 in A en 3 in Es. Cuerteto Casals. Harmonia Mundi HMI 198.7038 (65’03”). 1999

Arriaga: Strijkkwartetten nr. 1 in d, 2 in A en 3 in Es. Voces kwartet. MDG 603.0236-2 (74’22”). 2000

Ondanks (of juist vanwege) zijn vroege dood, nog vóór zijn twintigste verjaardag, is de betekenis van Juan Crisóstomo Jacobo Antonia de Arriaga (y Balzola,1806-1826) voor de betekenis van de Spaanse muziek misschien nogal gemythologiseerd. Buiten Spanje echter kreeg hij nooit de aandacht die hij verdiende. Al op tienjarige leeftijd begon hij te componeren en in 1822 werd hij in Parijs vioolleerling van Baillot. De vroegrijpe gaven van hem als componist zijn goed vergelijkbaar met die van Mozart en Mendelssohn

Tot zijn composities behoren een voldragen symfonie uit 1824, drie strijkkwartetten, een stel losse aria’s en duetten waaronder de scène Agar, een Stabat mater uit 1821 en de opera Los esclavos felices uit 1820.

Neem die Symfonie met zijn unieke mengeling van Latijnse lyriek en klassieke resoluutheid. Met in het langzame deel een scheutje Schubert. Of de Operaouverture die de invloed van Rossini verraadt maar ook een heel eigen karakter bezit. Beluister deze stukken bijvoorbeeld op Naxos 8.557207.

Feit is verder dat zijn ‘late’ stijl dankzij z’n studie bij Cherubini  stevig is gevormd en dat hij ook en heel duidelijk in zijn strijkkwartetten op originele wijze zorgde voor een verbinding tussen Mozarts gebroken stijl, de oorspronkelijkheid van Beethovens opus 18, licht Schubertiaanse emoties en het elan van Rossini.

De werken ontstonden na zijn komst in Parijs in 1821 om daar ook compositieleerling van Fétis te worden in 1824, als zeventienjarige dus. Het Cuerto Casals voelt het gemengde, maar bepaald niet epigonistische klimaat van deze muziek uitstekend aan en zorgt voor pakkende, de oorspronkelijkheid beklemtonende, stijlvolle vertolkingen.

Maar ook hier geldt het principe van baas boven baas. Het Roemeense Voces kwartet zorgt net voor een beetje meer esprit en verfijning en het gaat bovendien wat royaler om met herhalingen. Misschien doorslaggevender is dat de MDG opname warmer van klank en beter doortekend klinkt.

De opnamen van het Sine nomine kwartet (Claves CD 50-9501), het Chiligirian kwartet (CRD CRD 3312/3) kunnen mooie alternatieven zijn. Deze scribent zijn ze echter niet bekend.