Attaingnant: Que je chatouille ta fossete. Danceries. Ensemble Doulce mémoire o.l.v. Denis Raisin Dadre. Ricercar RIC 294 (73’53”). 2009

Om meteen een misverstand te voorkomen: Pierre Allaingnant (ca. 1494-1551/2) was géén componist, maar een Parijse drukker en uitgever van muziek. Hij bediende zich als eerste van de zogenaamde beweeglijke stempeltypes. De door hem uitgegeven werken zijn in het algemeen verzamelwerken, minder vaak aan een enkele componist gewijd. Zij omvatten in de eerste plaats chansons (ongeveer tweeduizend), verder missen, motetten, magnificats en psalmen. Maar daarnaast ook enkele verzamelingen dansen, ook in de orgel- en luittabulatur. De verzameling als geheel is een ware schatkamer met werk van zo’n honderdvijftig bekende en onbekende meesters; hij vormt een eigenlijk onmisbare bron bij de studie van de laat vijftiende eeuwse en begin zestiende eeuwse muziek.

Uit deze schatkamer zijn in de loop der tijd wel brokjes op cd verschenen, meest losse fragmenten op verzamelplaatjes van Meridian, Newport, Dorian, Hännsler; Hopkinson Smith heeft op Naïve E 8854 de nodige luitwerken vastgelegd. Maar een verzameling als deze van Dadre is nieuw en hoogst welkom. Uit de verzameling van zeven dansmuzieken uit de periode 1529-1557 voor muziekgezelschap koos hij 25 nummers met wisselende bezetting. Zijn 12-koppig ensemble met violen, blokfluiten, hobo’s, luit, harp en slagwerk laat in rijke afwisseling 25 nummers horen, waarbij incidenteel ook wordt gezongen. Musicologisch gezien is aan alle maatgevende details aandacht geschonken: het juiste instrumentarium, de vereiste hoge en lage stemming (520 c.q. 392Hz). Interessant ook het gebruik van zestiende eeuwse Flûtes colonnes. Bij de liederen gaat het uiteraard om de liefde.

Dat alles is in het begeleidende boekje mooi gedocumenteerd en beschreven; ook de vijf gezongen teksten zijn met vertaling afgedrukt. Zo is tenminste theoretisch voldaan aan eigenlijk alle voorwaarden voor een geslaagde operatie. Die hoeven echter niet garant te staan voor een geslaagde praktische realisatie. Maar ook wat dat betreft worden we niet teleurgesteld gelukkig. Het ensemble is volkomen tegen zijn taak opgewassen en munt juist uit door niet alleen zorgvuldig, maar ook met een haast aanstekelijk werkende musiceervreugde te spelen. Expressiviteit staat hoog in het vaandel en aan bekoorlijkheid geen gebrek. Dat het hier om dansmuziek gaat wordt niet onder stoelen of banken gestoken. De eetzaal van de abdij Fontevraud verleende een aangename akoestische ambiance aan deze onderneming. Wat fijn eigenlijk dat er zoveel mooi niche repertoire te ontdekken valt.