CD Recensies

ANDRIESSEN, L.: STIJL, DE; M IS FOR MUSIC, MAN, MOZART

Andriessen, L.: De materie deel 1, 2 Hadewych, 3 De stijl en 4. Gertrude Thoma (spr), Schönberg/ASKO ensemble o.l.v. Reinbert de Leeuw, Orkest De volharding o.l.v. Jurjen Hempel en Nederlands kamerkoor. Nonesuch 7559-79342-2 (2 cd’s, 1u 48’24”). 1994

 

Van het viertal stukken uit De materie is De stijl het bekendst. Het stuk werd voor De Kaalslag geschreven en de meteen in 1985 gemaakte opname van deze combinatie verscheen pas in 1993: Attaca Babel BABEL 9375 en eens temeer was Reinbert de Leeuw de dirigent.

Gecombineerd met M is for Man, Music, Mozart verscheen De Stijl ook op 1 cd: Nonesuch 7559-79342-2.

Andriessen schiep de allesomvattende structuur als een vertaling in muzikale termen van de geometrische proporties van Mondriaans schilderij Compositie met rood, geel en blauw uit 1927. Hij gaf het gegeven een plaats door teksten over mathematische theorie tegenover herinneringen aan Mondriaan en diens dansliefde.

Veel  van de energie van het werk wordt geput uit een stevig versterkte big band, inclusief elektrische gitaren, synthesizers, ‘heavy metal’ slagwerk (met auto bumpers) en boogie-woogie piano. Bij de voortdurend rusteloze uitspattingen van dat instrumentale ensemble dat een sfeer van een complex en onvoorspelbaar heden creëert, voegt zich een stel vocalisten en ondanks de lang aangehouden slotakkoorden heeft het werk vooral een opwindend en nerveus makend karakter. Hier is volgens Andriessen het ‘angstaanjagende eenentwintigste eeuwse orkest’ aan het woord.

De aanvulling op de afzonderlijke cd, M is for Man, Music, Mozart, is muziek bij Peter Greenaway’s gelijknamige film; De felle vibratoloze stem van Astrid Seriese is het volmaakte vervoermiddel voor Greenaway’s ijzige lyriek.