Andriessen, L.: La commedia. Anke Brouwer (elektr.), Claron McFadden (s), Marcel Beekman (t), Cristina Zavalloni (spr), Jeroen Willems (spr) met het Asko/Schönberg ensemble o.l.v. Reinbert de Leeuw. Nonesuch 7559-79590-0 (2 cd’s + bonus dvd, 1u. 44’12”). 2009
In 2009 ging Louis Andriessens vrij grootschalige vijfdelige ‘filmopera’ La commedia in het Amsterdamse Muziektheater in première en het is goed dat het werk toen meteen werd vastgelegd omdat daarvan later waarschijnlijk maar moeilijk meer sprake kan zijn. Het concept werd samen met filmmaker Hal Hartley ontwikkeld.
Zoals de titel suggereert is het werk vaag op Dante’s Divina commedia gebaseerd. Dat geldt waar het de stad Dis, het portret van Lucifer, de tuin der eeuwige lusten en Luce eterna betreft. Maar daarnaast zijn er ook scènes uit het Oude Testament en de bijbelse spelen van Vondel en worden teksten geciteerd van de zestiende eeuwese Duitse theoloog Sebastian Brant. Terloops wordt eer bewezen aan cultuurdragers uit de Renaissance: Erasmus, Jeroen Bosch en Breughel. Dat het over hemel vagevuur en hel en meer in het algemeen de condition humaine gaat, is zo wel duidelijk. In dat al is de mens in zijn narigheid en onwetendheid als een dronken Mokumse stamgast.
Claron McFadden onderscheidt zich als Beatrice heel positief en het is ook goed om de overleden acteur Jeroen Willems nog eens terug te horen in de rol van Lucifer en Cacciaguida. Cristina Zavalloni is Dante en Marcel Beekman Casella. Aan instrumentale kant domineren weer felle koperakkoorden en scherpe houtblazersklanken; de strijkers spelen een onder geschikte rol.
In de Amerikaanse pers werd de grote verscheidenheid binnen deze vierde opera van Andriessen omschreven als: “het gaat van Gregoriaans gezang tot satanisch Broadway”.
De moraal komt aan het eind van het werk op de proppen wanneer het Waterlands kinderkoor De Kickers zingt: “These are all my notes for you / and if you do not get is / you won’t get the Last Judgement / you will never get it, ever.” Eerder is zelfs Debussy’s Clair de lune geciteerd. Verrassende afwisseling genoeg dus.