Zender: 33 Veränderungen über 33 Veränderungen (eine komponierte Interpretation von Beethoven Diabelli-Variationen). Ensemble Modern o.l.v. Hans Zender. EM EMCD 020 (58’07”). 2013

 

Hans Zender waagde zich op een initiatief van het Ensemble Modern aan Beethovens laatste en omvangrijkste variatiewerk voor piano, de 33 Diabellivariaties en maakte daar een ’gecomponeerde interpretatie’ van. Voor het eerst klonk deze als pianoversie in november 2011 in Berlijn, later volgde een bewerking voor ensemble en eentje voor orkest in november 2019 (die in 1994 werd opgenomen met Peter Blochwitz en het Ensemble Modern op EM CD o43/4).

Zelf zegt Zender hierover: ‘Mijn herinterpretatie van Schuberts Winterreise uit 1993 is gedeeltelijk verkeerd begrepen. Aan de ene kant was het besef dat zo’n bewerking nostalgisch moest zijn, aan de andere kant werd de bewerking door sommige traditionalisten opgevat als vernietiging van het origineel. Dat klopt allebei niet, want ik bewoog rond rond het midden tussen die opvattingenNu wilde ik nogmaals zoiets proberen. Nietzsche heeft ooit gezegd: ‘De relatie tussen oud en nieuw is altijd dat het nieuwe het oude verwoest. Er bestaat maar één mogelijkheid om dat te vermijden en dat is door zonder vrees boven de afgrond van de geschiedenis te zweven. Dat zweven tussen de ons vertrouwde stijlen heeft zijn eigen bekoring die niet alleen bij de componist, maar ook bij de luisteraar nieuwe ervaringen kan oproepen.’

De 14 instrumentalisten van het Weense Ensemble Modern voeren inderdaad de luisteraar mee op een kleurige reis door het opnieuw aangeklede meesterwerk van Beethoven en geven daar een markante vorm aan, die zeker de moeite van het grondig beluisteren waard is naast een van de beste pianoversies van András Schiff (ECM 2294/5), Paul Lewis (Harmonia Mundi HMC 90.2071), Andreas Staier (Harmonia Mundi HMC 90.2091) en Piotr Anderszewski (Virgin 7243.545468-2).