Zemlinsky: Die Seejungfrau; Schreker: Suite Der Geburtstag der Infantin. Liverpool filharmonisch orkest o.l.v. Vasily Petrenko. Onyx ONYX 4197 (78’30”). 2019/20

 

In de afgelopen decennia waren er telkens blijken van van dat de muziek van Alexander Zemlinsky de aandacht kreeg welke deze verdiende. Als leraar van Schönberg en een van pre Mahlers geliefden kreeg hij lang alleen op papier wat vriendelijke woorden als vertegenwoordiger van de fin-de-siècle romantiek, maar sinds de jaren tachtig wordt gelukkig zijn muziek meer en meer ook uitgevoerd.

Die Seejungfrau is gebaseerd op het gelijknamige sprookje van Andersen. Dit werk klonk voor het eerst in 1905 tijdens een concert waarbij ook Schönbergs Pelléas und Mélisande in première ging. Later werd Zemlinsky’s muziek wat modernistischer, maar dit werk is nog stevig verankerd in de laatromantiek, niet zo ver verwijderd van de Symfonische gedichten van Richard Strauss.

De mooiste opname van Die Seejungfrau is van Riccardo Chailly met het Concertgebouworkest (Q Disc MCCM 97033), maar de lezing van Petrenko is krachtig genoeg zodat hij een plaatsje in de buurt verdient.

Schrekers ‘Danspantomime’ Der Geburtstag der Infantin naar een verhaal van Oscar Wilde had zijn première in 1908 en was een groot succes voor de Weense progressieve componist die er 1923 een Suite uit samenstelde, later kreeg hij te maken met de Nazi’s die zijn muziek ‘entartet’ verklaarden. Misschien was het maar goed dat hij in 1934 overleed aan een beroerte.

In het verhaal waarop het werk is gebaseerd gaat het over een dwerg, die zich er niet van bewust is hoe lelijk hij er uitziet, die wordt uitgenodigd om te komen dansen op de verjaardag van de Infantin in Madrid. Als dank werpt ze hem na afloop een roos toe en hij veronderstelt dat dit een liefdesblijk is. Wanneer hij later in een spiegel van het paleis kijkt, ziet hij voor het eerst hoe lelijk hij is. Hij is gechoqueerd en moet ook nog aanzien dat de prinses hem volkomen negeert wanneer ze met haar gasten de zaal verlaat.