CD Recensies

VILLA-LOBOS: SYMFONIEËN NR. 3, 4, 6, 7, 8-12

Villa-Lobos: Symfonieën nr. 3 Oorlog en 4 Overwinning. São Paulo symfonieorkest o.l.v. Isaac Karabtchevsky. Naxos 8.573.151 (63’01”). 2012 

 

Villa-Lobos: Symfonieën nr. 6 Op de omtrekken van de Braziliaanse bergen en 7. São Paulo symfonieorkest o.l.v. Isaac Karabtchevsky. Naxos 8.573043 (68’18”). 2011

 

Villa-Lobos: Symfonie nr. 10 Amerindia. Leonardo Neiva (b) en Saulo Javan (bs) met het São Paulo symfonieorkest o.l.v. Isaac Karabtchevsky. Naxos 8.573243 (76’42”). 2013

 

Villa-Lobos: Symfonieën nr. 8, 9 en 11. São Paulo symfonieorkest o.l.v. Isaac Karabtchevsky. Naxos 8.573777 (73’43”). 2016

 

Villa-Lobos: Symfonie nr. 12; Uirapuru (1917); Mandu-çarará. São Paulo symfonieorkest met koor en kinderkoor o.l.v. Isaac Karabtchevsky. Naxos 8.573451 (58’06”). 2014

 

Heitor Villa-Lobos (1887-1959) was charismatisch, productief en gezegend met een grote muzikale intuïtie die hem een uniek inzicht gaf in de overeenkomsten tussen de Europese klassieke traditie en de muziek van zijn geboorteland Brazilië.

Hij bracht het laatste deel van de jaren twintig vorige eeuw door in Parijs, waar hij werd geïnspireerd door Satie en Milhaud, aangemoedigd door Rubinstein en bewonderd door Messiaen.

Maar in plaats van zijn componeerstijl te laten homogeniseren door al deze invloeden, nam hij ze mee toen hij in 1930 terugkeerde naar Brazilië, waar hij een officiële positie binnen het muziekonderwijs kreeg en veel tijd aan het componeren kon besteden.

Hij schreef twaalf symfonieën; daarvan raakte eentje – nr. 5 – zoek. De datering is als volgt: nr. 1 O imprevisto in 1916, 2 Asenção in 1917, nr. 3 Aguerra in 1919, 4 A vitorio in 1919, 5 A paz in 1920,  nr. 6 Sobra l’inhadas das montanobas do Brasil in 1944, 7 in 1945, 8 in 1950, 9 in 1952, 10 Amerinha in 1952, 11 in 1955 en 12 in 1957.  Als geheel zijn deze werken een keer opgenomen door Carl St. Clair met het SWR omroeporkest op CPO, maar het is een stuk beter dat Naxos ze alle uitbrengt met plaatselijke musici die de muziek beter zal liggen. De serie is intussen ver gevorderd. Exemplarisch is één van die uitgaven beoordeeld.

Symfonie nr. 6 is een merkwaardige compositie omdat de structuur is gebaseerd op een schets van op grafisch papier genoteerde punten. Duidelijke pieken komen er niet in voor. De dirigent en het orkest hebben deze bruisende muziek steeds goed onder controle. 

De Symfonie nr. 7 is veel grootser, omvangrijker van opzet met twee harpen, een piano en zelfs een synthesizer. Ook hier klinkt een grondige geïnspireerde vertolking in technicolor, maar ook weer met sprekende details en timbres.

Met dit geslaagde voorschot kon haast niets meer fout gaan in de opname van de eerdere en latere symfonieën en zo is het gelukkig ook.

In muzikaal opzicht zijn deze symfonieën wat ongelijkmatig van aard, maar ze verdienen het zeker om te worden gehoord en Isaac Karabtchevsky is daarbij een betrouwbare gids.