Vaughan Williams: Symfonie nr. 1 A sea symphony; Darest thou now, o soul. Eliz Llewellyn (s), Marcus Farnsworth (b) mt het BBC Symfonie orkest en -koor o.l.v. Martyn Brabbins. Hyperion CDA 68245 (70’53”). 2017
De eerste symfonische poging van Vaughan Williams begon in 1909 met een aantal toonzettingen van gedichten van Walt Whitman. Zoals veel jonge componisten zat hij vol originele ideeën, maar het ontbrak hem nog aan de rijpheid om deze goed te structureren.
Daarom liet de voltooiing zes jaar op zich wachten en herzag hij het werk in 1923 nog eens. Het resultaat is een breed muzikaal schilderij met zeegezichten. De reikwijdte van de achterliggende gedachten en de reactie op de gekozen teksten is bijzonder groot.
Het werk heeft een vierdelige symfonische opzet die begint met een briljante fanfare die vooruitloopt op op een prachtige, mooi georkestreerde melodie. Het langzame deel is een nachtelijke weerspiegeling van een rustige, uitgestrekte zee, het derde derde een energiek scherzo, dat koor en orkest op de proef stelt. In de finale roept de componist ons op om ‘op diepe wateren te koersen’ met muziek van een toenemende kalmte.
Van dit werk voor sopraan, bariton, koor en orkest bestond onder andere een mooie opnames van Vernon Handley (EMI 575.308-2), Bernard Haitink (EMI 749.911-2) en Richard Hickox (Chandos CHSA 5047), maar ook de nieuwkomer maakt een sterke indruk. Eliz Llewellyn geeft de sopraanrol een mooie glans. Haar helderheid en beheersing geven extra structuur aan de stevige klanken van het koor. De voordracht van Marcus Farnsworth is energiek en opwindend. Het koor beleeft zijn mooiste momenten in het derde deel.
Het eerste deel kan al snel het zwaartepunt van de symfonie naar zich toe trekken vanwege zijn grote opwinding, maar Brabbins’ zorgvuldige tempokeuze geeft ook gewicht aan zowel de warme klanken van het tweede deel als aan de uiteindelijke rust van de finale.
Er was nog ruimte voor het onbekende, slechts ruim drie minuten durende Darest thou now, o soul voor koor en strijkorkest uit 1925.