Volans: Strijkkwartetten nr. 4 ‘The Ramanujan notebooks’ en 5 ‘Dancers on a plane’; Movement. Duke kwartet. Collins 14172 (62’34”). 1994

De in 1949 in het Zuid-Afrikaanse Pietermaritzburg geboren, die bij Stockhausen, Walter Zimmermann en Barlow studeerde en vertrouwd raakte met ‘de nieuwe eenvoud’ en het ‘post-minimalisme’, nu in Ierland levende componist Kevin Volans omschrijft zijn reeks Strijkkwartetten als de ruggengraad van zijn oeuvre en in die werken tracht hij elementen uit de Afrikaanse en de Europese wereld onder één noemer te brengen zonder deze te ‘verwesteren’.

In 1986 ontstond een vruchtbare samenwerking met het Kronos kwartet, maar ook het Duke kwartet propageerde zijn desbetreffende werken. Deze bezitten een hoog fascinerend gehalte. De dans heeft daarop altijd een grote invloed uitgeoefend en hij werkte vaak samen met choreograaf Siobhan Davies.

Bezien vanuit het traditionele standpunt voldoet Strijkkwartet nr. 4 met de ondertitel ‘The Ramanujan notebooks’ beter de verwachtingen dan menig ander eigentijds kwartet. Natuurgeluiden uit Zuid Afrika lijken van grote invloed op het Strijkkwartet nr. 5 ‘Dancers on a plane’, een werk dat werd geïnspireerd door een schilderij van Jasper Johns. Stravinskyaanse effecten gaan hand in hand met koele overwegingen in een schema van schier eindeloze ritmische combinaties. Dat concept wordt door Volans ‘meer een object in de wereld dan een venster op een andere wereld’ genoemd.

De korte, prikkelende variaties uit Movement zouden het eerst moeten worden beluisterd bij wijze van aardig aperitief. Al deze werken me t hun gevarieerde texturen worden met grote expertise door het dynamisch spelende Duke kwartet van Luisa Fuller en Rick Koster (v), John Metcalfe (va) en Sophie Harris (vc) uitgevoerd.