de Vitry: Philippe de Vitry en de Ars Nova: 14e eeuwse motetten. ‘Vos quid admiramini/Gratissima/Contratenr/Gaude gloriosa’; ‘Se je chant’; ‘Apta caro/Flos/Alma redemptorris mater’; ‘Tribum/Quoniam secte/Merito hec patimur’; ‘O canenda/Rex quem/Contratenor/Rex regum’; ‘Colla lugo/Bona condit/Libera me Domine’, ‘Petre clemens/Lugentium’; ‘Trahunt in precipicia/Quasi non ministerium/Ve qui gregi’; ‘Almifonis/Rosa/Tenor’, ‘Douce playsence/Garison/Neuma quinti toni’; ‘Tuba sacre fidel/In arboris/Virgo sum’; ‘Invirtute/Decens carmen/Clamor meus/Contratenor’; ‘Impudenter circuivi/Virtutubus/Contrastenor/Tenor’; ‘Aman novi/Heu Fortuna/Heu me, tristis est anima mea’; ‘Foil/Florens/Neuma’, ’Firmissimi/Adesto/Alleluya, Benedictus’; ‘Flos ortus/Celsa cedrus/tenor’; ’Servant regem/O Philippe/Rex regum’; ‘Cum statua/Hugo/Magister invidie’. Orlando Consort. Amon Ra CD SAR 49 (59’37”). 1990

 

Historici hebben een hard oordeel geveld over paus Clemens als een wereldlijke wellusteling die meer op zijn rug lag met zijn maîtresse dan voor God knielde. Maar hij was wel een groot muziekliefhebber. Het was gedurende zijn ambtstermijn dat muzikale vernieuwers als De Vitry en Machaut zich konden losmaken van het Gregoriaans om te beginnen de meer sensuele mogelijkheden van de meerstemmigheid te proberen.

Philippe de Vitry (31 oktober 1291 - 9 juni 1361) was een Franse componist, muziektheoreticus en dichter. Hij werd erkend als een van de grootste musici uit zijn tijd en Petrarca schreef bewonderend over hem: ‘… De slimste, scherpste en felste zoeker naar waarheid, een van de grootste filosofen en musici uit onze tijd ….’ Mogelijk was hij ook de auteur van een verhandeling over de Ars Nova.

Maar wanneer we nu aan muziek uit de Middeleeuwen denken, komt niet meteen de naam van De Vitry in de geest.

Daarom is het goed dat de vier stemmen van het Orlando Consort, dat bestaat uit Angus Smith en Charles Daniels (t), Robert Harre-Jones (contratenor) en Donald Greig (bariton) zo’n goed pleidooi voor hem houden in een programma met negentien Motetten. De interessantste daarvan werden gebruikt als muzikale illustratie van net satirische, allegorische gedicht Le roman de Fauvel waarin kritisch wordt gesproken over zijn tegenstanders.

Dit is materiaal dat niet meteen zijn geheimen prijsgeeft, maar het is wel heel fascinerend en uitzonderlijk.