Verdi: Requiem. Jessye Norman (s), Agnes Baltsa (a), José Carreras (t) en Jevgeny Nesterenko (bs) met koor en orkest van de Beierse omroep o.l.v. Riccardo Muti. BR Klassik BR 00199 (83’49”). 1981

 

In 1873 overleed de Italiaanse schrijver Alessandro Manzoni waarna Verdi begon met het schrijven van een Requiem ter nagedachtenis van de door hem bewonderde en vereerde dichter. Hij nam het tot dan toe ongebruikte ‘Libera me’ uit de Messa per Rossini weer ter hand en herinnerde zich tevens een prachtige passage uit Don Carlos die hij eerder had moeten schrappen: dat werd het ‘Lacrimosa’.

De Duitse dirigent Hans von Bülow noemde het Requiem van Verdi ooit ‘diens laatste opera, maar dan in kerkelijk gewaad.’ Hij bood daarvoor later zijn excuses aan, maar ergens had hij natuurlijk gewoon gelijk. 

Met uitzondering van de fugatische passages in het eerste en laatste gedeelte verschilt de muzikale taal niet zoveel van Verdi’s laatste opera’s. Desalniettemin bevat dit Requiem enkele van Verdi’s mooiste gedeelten. Het a cappella gezongen ’Te decet hymnus’ en het tere ‘Sanctus’ zijn proeven van de technische bekwaamheid van het koor, meer nog dan het voor de hand liggende ‘Dies irae’.

De vier slisten hebben hun aria’s en ’ensembles’ en moeten ontegenzeggelijk hun operastem gebruiken, maar ze moeten zich tegelijkertijd ook inhouden en heel  goed naar elkaar luisteren.

Dat gebeurt zeker in deze Münchense opname van Riccardo Muti die in veler oren mogelijk de mooiste op cd is. Alles zat mee in deze bijzonder krachtige interpretatie, zo goed en geïnspireerd waren solisten, koor en orkest. Het publiek schijnt ademloos te hebben toegehoord bij deze nu eens angstaanjagende, dan weer tere of hoopvolle en hoogst authentieke uitvoering.

Onbegrijpelijk lang is deze vertolking uit oktober 1981 op de plank blijven liggen, maar nu kunnen we er ten volle van genieten. Er zijn minstens twee eerdere opnamen van het Requiem met Muti, de ene uit 1987 met Cheryl Studer, Luciano Pavarotti, Samuel Ramey en koor en orkest van de Scala (EMI 749.390-2), de andere uit 2009 met Barbara Frittoli, Olga Borodina, Mario Zeffiri, Ildar Abrazakov met het Chicago Symfonie orkest en koor (CSO Resound CSOR 9011008), maar hoe goed die ook zijn, ze leggen het af tegen de oudere opname. Zelfs de ooit zeer bewonderde uitvoering van Carl Maria Giulini (BBC Legends BBCL 4029 uit 1968 haalt dit niveau niet.