CD Recensies

VERDI: MACBETH, ABBADO, SINOPOLI

Verdi: Macbeth. Piero Cappuccilli (b), Shirley Verrett (ms), Plácido Domingo (t), Nicolai Ghiaurov (bs) e.a. met het Ensemble van La Scala, Milaan o.l.v. Caudio Abbado. DG 415.688-2 ( 3 cd’s, 2u. 33’33”). 1976

 

Verdi: Macbeth. Renato Bruson (b), Mara Zampieri (ms),  Neil Shicoff (t), Robert Lloyd (bs), Lucia Aliberti (s) e.a. met het Ensemble van de Deutsche Oper, Berlijn o.l.v. Giuseppe Sinopoli. Philips 412.133-2 (3 cd’s, 2u. 42’12”). 1983

 

In dit op muziek gezette gruwelijke drama van Shakespeare escaleren menselijke machtshonger en menselijke moordlust. Verdi putte zijn inspiratie uit een Italiaanse prozavertaling en maakte daar nu eens niet het geijkte melodrama van. Hij klaagde ooit dat de stem van een bepaalde sopraan ‘te mooi’ was voor de rol van lady Macbeth. Dat komt tot gelding in het duet tussen beide hoofdpersonen en de pakkende slaapwandelscène. 

Achttien jaar na de eerste opvoeringen in Florence paste Verdi de opera aan voor Parijs. Hij voegde niet alleen het verplichte ballet toe, maar herzag ook een paar scènes en schreef andere opnieuw. Tegenwoord is dat de standaardversie. Het feit dat de nieuwe vormen verfijnder zijn, maakt ze opvallender. Dat geldt met name voor Lady Macbeth’s ‘La luce langue’, een aria in plaats van een cabaletta. Tegenwoordige uitvoeringen zijn vaak een compromis tussen origineel en aanpassing. Zo wordt meestal het ballet geschrapt en juist Macbeths sterfscène in ere hersteld.

Verdi’s gedurfd experimentele verwerking van het drama vond vooral in de uitvoeringen van Claudio Abbado, Riccardo Muti en Riccardo Muti zijn meester, hoewel ook altijd nog de uitvoering uit 1959 onder Erich Leinsdorf (RCA GD 84516) met Leonie Rysaneks vreesaanjagende Lady en Leonard Warren in de titelrol in de veste vorm van zijn leven voor geduchte rivaliteit zorgen.

De tempi die Abbado kiest mogen bij vlagen wat onconventioneel aandoen, maar de ritmen zijn bij hem zo levendig dat het resultaat heel pakkend is. De solisten vormen een goed, homogeen team dat met de dirigent veel aandacht aan het detail besteedt. Verrett is een heel geloofwaardige, heel persoonlijke Lady, Cappuccilli  is in de titelrol heel verbeeldingsvol en Domingo maakt wat er van de ondergeschikte rol van Macduff maar te maken valt.

Zin voor dramatische intensiteit toont ook Sinopoli die heel dynamisch te werk gaat. Dat Zamperi een nogal bijtende stem heeft, past bij het duivelse karakter van haar rol; naast haar is Bruson een even bezeten Macbeth. Shicoff (Macduff) en Lloyd (Banquo) vormen het kwartet hoofdrolspelers evenwaardig aan.