Vasks: Cantabile; Althoboconcert; Message; Musica dolorosa; Laudate. Nordmunds Schnee (alth), Raffi Kharajanyan (p), Kriss Rusmanis (p), Ligita Zemberga (vc) met het Riga filharmonisch orkest o.l.v. Kriss Rusmanis. Conifer 75605-51236-2 (76’43”). 1994

Na zich in de beginjaren nadrukkelijk als avant-gardist te hebben geprofileerd (denk aan zijn Strijkkwartet nr. 1 uit 1975) is zijn toon geleidelijk milder geworden en zijn muziek dus stukken toegankelijker geworden. Dat blijkt al uit Cantabile (1979), een soort noordelijk Adagio van Barber, heel welsprekend en qua expressie erg direct.

Het Althoboconcert ontstond in opdracht van Thomas Stacy, die in het New York filharmonisch orkest althobo speelt. Van de vier delen van het werk bestaan twee uit elegieën; beide ademen een weemoedige, Noordse geest die we kennen uit De zwaan van Tuonela van Sibelius. Een bijzonderheid van de finale is dar deze aleatorische elementen bevat; hier klinkt noblesse door en de teneur is ineens lichtelijk oriëntaals.

De boodschap van Message lijkt niet al te vrolijk want het werk heeft een wat duister, gespannen karakter met gefluisterde viool glissandi. Twee piano’s leveren extra contrast en slagwerk brengt extra accenten aan.

De Musica dolorosa behoort tot Vasks bekendste werken (o.m. bekend dankzij een fijne Telarc opname van I Fiaminghi). Het werk is opgedragen aan de zuster van Vasks die kort tevoren was overleden. Het werk voor cellosolo en strijkers heeft een troostend karakter als klaagzang.

Laudate (1985) tot slot is een lofzang op Letland ter gelegenheid van de viering van de honderdvijftigste verjaardag van Krisjanis Baarons die à la Bartók duizenden Letse volksliederen verzamelde. Het werk heeft een hymnisch karakter met sporen vogelgezang en rustige slagwerkbijdragen.

 Dat alles komt onder de toegewijde leiding van Rusmanis heel verzorgd tot klinken.