Tarkiainen: The earth, spring’s daughter; Saxofoonconcert ‘Salvo’. Virpi Raisänen (ms) en Jukka Perko (sa) met het Laplands kamerorkest o.l.v. John Storgårds. Ondine ODE 1353-2 (70’45”). 2018/9
Een eerdere opname van de Finse componiste Outi Tarkkiainen (1985) met de titel Beyond poems (Alba ABCD 415) was me ontgaan, maar met deze nieuwe genoot mijn volle aandacht. Wie is deze jonge Finse? Ze werd geboren in Rovaniemi in Fins Lapland en studeerde zowel in Helsinki als in Miami en Londen. Eén van haar uitspraken is: ‘I see music as a force of nature that can flood over a person and even change entire destinies.’ Zoals veel muziek van haar landgenoten zijn ook veel van haar werken sterk verbonden met de natuur.
The earth, spring’s daughter is een 9-delige epische liederencyclus uit 2015 op teksten van anonieme Sámi bewoners, verzameld door Rose-Marie Huuva en vier anderen. Die delen zijn: ‘Proloog’, ‘In deze koude streek migreren we’, ’Het landgoed van onze vaderen wordt verdeeld’, ‘Dit late uur van de avond’, ’Niet zo rechtstreeks’, ’Kom en ik zal je stiekem deze paadjes tonen’, ‘Ik grif deze beelden’, ‘Epiloog’. Daarin wordt een veelheid van sferen geëtaleerd die Virpi Raisänen kundig weet te duiden.
De vijf delen van het Saxofoonconcert dat eveneens betrekking heeft op gebeurtenissen uit de Sámi mythologie, zijn: ‘Beeld van jou’, ‘In het water’, ‘In de as’, ‘Overpeinzing’ en ‘Kloof’. Het is een nogal complex en geheimzinnig, maar ook evocatief werk met een gespannen eerste deel waarin onder meer de gebruikte micro intervallen en de elektronische assistentie opvallen, het tweede deel is turbulent van aard, het derde is monumentaal langzaam en ook ‘Overpeinzing’ is kalm. Het werk eindigt vrij driftig met multiphonics in een grote climax met een loeiende saxofoon.
Virpi Raisänen, geen onbekende in het Nederlandse muziekleven, heeft zich het idioom van Tarkiainen goed eigen gemaakt en zorgt voor een in alle sferen raak getypeerde voordracht van de liederencyclus en Jukka Perko is virtuoos genoeg om het Saxofoonconcert op hoog niveau te spelen. In beide gevallen hebben ze veel aan de steun van John Storgårds en het zich in deze muziek goed thuis voelende orkest uit Rovaniemi dat in 1972 werd opgericht.