Takemitsu. Kamermuziekwerken. ‘And then I knew ’t was wind’, ‘Rain tree’, ‘Toward the sea’ nr. 1-3; ‘Bryce’, ‘Itinerant’, ‘Voice’, ‘Air for flute’, ‘Rain spell’.  Toronto New Music ensemble. Naxos 8.555859 (71’28”). 2001

 

Wat aan de muziek van Toru Takemitsu (1930 -1996) altijd zo te bewonderen is, betreft niet alleen het volmaakte evenwicht tussen Oostelijke en Westerse tradities, maar ook de goede balans tussen stilte en muzikale activiteit. Hij was bovendien zeer verbonden met de natuur, zoal blijkt uit de vaak voorkomende woorden ‘wind’, ‘bomen’, ‘regen’, ‘water’ en ‘licht’ in de titels van zijn werken.

Daarmee maakt hij meteen bij eerste kennismaking indruk omdat het zon herkenbaar is. In de laatste fase van zijn leven was hij mild, gevoelig en teer maar dat ging nooit ten koste van zijn vroegere muziek.

Dat blijkt uit de acht kleurige werken die hier zijn bijeengebracht.

De fluit neemt deel aan zeven van deze werken en dat is niet verwonderlijk want ze werden gecomponeerd voor Robert Aitken. Het eerste werk is tevens het langste, het is uit 1992en de componist gebruikt dezelfde instrumentatie als Debussy in diens sonate uit 1916. De vroege versie van Rain tree is het enige werk waarin geen fluit voorkomt. Hier gebruikt de componist de ongebruikelijke combinatie van drie slagwerkinstrumenten: crotales, vibrafoon en marimba’s.

Uit het driedelige Toward the sea spreekt Takemitsu’s fascinatie voor de zee. Hier klinkt het werk in de versie voor altfluit en gitaar. Een andere is voor marimba en fluit (Robert van Sice en Ramson Wilson (Et’cetera KTC 1143) en weer een andere voor altfluit, harp en strijkorkest. 

Bryce voor fluit, twee harpen, marimba en slagwerk is opgedragen aan Bryce Engelman, de zoon van marimbaspeler Robin Engelman. De fluit krijgt een lange cadens en er wordt verwacht dat de spelers ook improviseren.

De volgende drie stukken voor solofluit - ‘Itinerant, ‘Voice’ en ‘Air’ ontstonden gedurende verschillende fasen van Takemitsu’s loopbaan. Het laatste werk, ‘Rain spell’, voor fluit, klarinet, harp, piano en vibrafoon getuigt nogmaals van ’s componisten fascinatie voor water.

Het gaat voortdurend om verbeeldingsvolle, rustige en stemmige sfeerstukken met een meditatief karakter. Voor sommigen bijzonder mooi, voor anderen misschien wat te abstract en saai.

Erica Goodman (hrp), Robert Aitken (fl), Steven Dann (va), Bob Becker (slagw), Russ Hartenberger (slgw), Ryan Scott (slagw), John Harvey Wyre (slagw), Robin Engleman (marimba, vibrafoon), Sanya Eng (hrp), Joaquin Valdepenas (kl), David Swan (p), Norbert Kraft (git) uit Toronto weten heel goed wat Takemitsu toekomt en zorgen voor vrijwel ideale interpretaties.