Tchaikovsky: Eugen Onegin. Dmitri Hvorostovsky (b), Nuccia Focile (s), Neil Shicoff (t), Sarah Walker (ms), Irina Arkhipova (ms), Olga Borodina (a), Francis Egerton (t) e.a. met het St. Ptersburgs kamerkoor en het Orchestre de Paris o.l.v. Semyon Bychkov. Philips 438.235-2, 473.7017 (2 cd’s, 2u. 21’30”). 1992  

Tchaikovsky stond aanvankelijk sceptisch tegenover de terloopse suggestie van een vriend die suggereerde dat Poesjkins grote dichtroman Eugen Onegin ideaal was als operastof. Maar toen hij de passage herlas waarin Tatjana, de heldin van het verhaal, een liefdesverklaring schrijft aan Onegin, werd hij meteen getroffen door de vergelijkbare situatie waarin hij zichzelf bevond en de brief die hij had ontvangen van Antonina Milyukova. Zij krachtige gevoel van identificatie met Tatjana zette hem aan het werk of de beroemde briefscène te schrijven die de kern van de opera zou worden.

Dit veroorzaakte ook zijn desastreus sympathieke reactie op Antonina en tegen dat het tweetal ging trouwen, had hij al twee derde van de opera af. Ondanks de verschrikkingen van zijn huwelijk bevat Eugen Onegin nog al wat van ’s componisten meest gracieuze en zorgeloze muziek. Waar het Poesjkin ging om uitvoerig de discrepanties tussen de wereld van het plattelands meisje Tatjana en die van de aristocraat Onegin te behandelen, houdt Tchaikovsky het zoeklicht gericht op hun verbroken relatie.

Onegin versmaadt  Tatjana, flirt dan met haar zuster Olga op Tatjana’s verjaarsfeest. Wanneer Olga’s fiancé en Onegins vriend, de dichter Lensky protesteren, vecht Onegin tegen zijn zin een duel met Lensky die daarbij wordt gedood.

Zes jaar later keert Onegin uit het buitenland terug en stelt hij vast dat Tatjana intussen is getrouwd. Beseffend dat hij toch erg van haar houdt, probeert hij haar mee te lokken, maar na enige aarzeling weigert ze dat.

Lensky is een prachtige tenorrol (zij aria is een van de hoogtepunten uit de opera naast die briefscène) en Onegin wordt met de nodige subtiliteit getekend, maar het is het karakter van Tatjana dat het beste uit de verf komt. Er zijn in de operawereld maar weinig zo realistische en sympathieke vrouwen als zij en die briefscène biedt zo ongeveer de ontroerendste muziek die Tchaikovsky schreef.

Aan integrale opnamen geen gebrek, dus is het zoeken naar een realisatie die zo goed mogelijk de jeugdige passie van de hoofdpersonen weerspiegelt. Nucca Focile is een fijne, lichte, echt meisjesachtige Tatjana, Dmitry Hvorostovsky een heel zachtaardige Onegin en Neil Shicoff weet Lensky’s passie en latere wroeging mooi tot uiting te brengen. Het Russisch koor zingt bezield en Bychkov leidt met strakke hand een goed klinkende begeleiding.

Probeer bijvoorbeeld ook de pakkende realisatie van James Levine (DG 423.959-2) met als grote, gelukkig aangename verrassing Mirella Freni als Tatjana en verder goed ingevulde rollen van Thomas Allen (Onegin) en opnieuw Shicoff. De sympathie voor Solti (Decca 417.413-2) wordt niet algemeen gedeeld.