CD Recensies

TROJAHN: OREST

Trojahn: Orest. Dietrich Henschel, Sarah Castle, Romy Petrick, Rosemary Joshua, Finnur Bjarnason en Johannes Chum met het Ensemble van de Nederlandse Opera o.l.v. Marc Albrecht. Challenge CC 72605 (75’59”). 2011

Onder meer Sergei Taneyev, Iannis Xenakis en zijdelings ook George Enescu gingen Manfred Trojahn voo bij de behandeling van de Oresteia van Aeschylus in operavorm. Gymnasiasten kennen het verhaal:

Na de bloedwraak op hun moeder Clytaemnestra zijn Orestes en Electra in Argos gebleven, in afwachting van hun straf. Orestes wordt achtervolgd door de wraakgodinnen, die hem 's nachts in de gedaante van zijn moeder in zijn dromen verschijnen. Aangezien Apollo hem tot de moord had aangezet, roept hij de god aan om hem van zijn visioenen te verlossen. Apollo antwoordt dat Menelaüs en Helena op weg zijn naar Argos. Orestes zou erop kunnen rekenen dat Menelaüs zal zorgen voor vrijspraak, want de door Clytaemnestra vermoorde Agamemnon was zijn broer. Wanneer Orestes twijfelt, transformeert Apollo zich in de verleider Dionysus en raadt hem aan Helena, de oorzaak van de Trojaanse oorlog, te doden.
De gehate Helena keert terug naar Argos. Ze wil een offer brengen bij het graf van Clytaemnestra, die haar zuster was, maar durft niet. Helena vraagt Electra haar te vervangen; deze wijst het verzoek honend af en stelt voor dat Hermione, de dochter van Menelaüs en Helena, naar het graf gaat. Hermione, die geen haatgevoelens kent, stemt daarmee in.
Menelaüs blijkt niet bereid Orestes te steunen. Een groep mannen uit Argos komt het vonnis over Orestes en Electra melden: zij zullen worden gestenigd. Broer en zus besluiten nu Helena te doden en Hermione te gijzelen.
Voor de ogen van Menelaüs brengen ze Helena om en dreigen hetzelfde met het meisje te doen. Maar Orestes komt onder de bekoring van Hermione en voelt dat haar liefde hem kan helpen zichzelf te vinden. De mannen uit Argos komen terug om het oordeel uit te voeren. Maar de nieuwe liefde tussen Orestes en Hermione lijkt een uitweg te bieden. Orestes keert zich vol tederheid tot Hermione. Een gelukkig einde?

Bij de wereldpremière van Trojahns werk maakte regisseur er helaas een soort misdaadthriller van die onrecht deed aan het libretto en de muziek, beide van de componist. Muziek die soms extreem aandoet in zijn brede expressiegamma, maar die wel heel pakkend en doeltreffend is. Zonder afleidende beelden stelt deze opname die niet van de eerste opvoering stamt, maar van later met een beter ingespeeld ensemble de ontvankelijke luisteraar in staat om dat, zeker bij herhaling, grondig te ondergaan. De lengte van het werk maakte het haast voorbestemd voor één enkele cd.

Vooral Henschel (Orestes), Joshua (Helena) en Petrick (Hermione) blinken uit. Maar ook Castle (Elektra), Bjarnason (Apollo, Dionysos) en Chum (Menelaos) laten nauwelijks steken vallen en de mensen uit koor en orkest doen daar niets aan af. In tegendeel: ze stimuleren.