CD Recensies

SHOSTAKOVITCH: SYMFONIEËN NR. 5, 8 en 9; TONEELMUZIEK BIJ HAMLET, NELSONS

Shostakovitch: Symfonieën nr. 5 in d op.47, 8 in c op. 65 en 9 in Es op. 70; Toneelmuziek bij Hamlet op. 32. Boston symfonie orkest o.l.v. Andris Nelsons. DG 479.5201 (2 cd’s, 2u., 37’38”). 2016

 

Neem de achtste symfonie. Die werd in snel tempo in 1943 geschreven en opgedragen aan de dirigent Jevgeny Mravinsky die er ook de eerste geweldige opname van maakte in 1960 (BBC Classics BBCL 4002-2, 2 cd’s) en daarna in 1982 (Philips 422.442-2, Regis RRC 1250).

De autoriteiten waren niet enthousiast. Het werk was pessimistisch, bood geen propagandamogelijkheden, maar dat gebeurde pas toen het werk in 1948 door Stalins trawant Andrej Zhdanov werd aangevallen en mocht het enige jaren niet publiekelijk worden uitgevoerd. De opvattingen zijn ook danig gewijzigd; het werk kreeg een revisionistische interpretatie en de partituur die altijd werd bewonderd om zijn symfonische overtuigingskracht, werd daarna wel bekritiseerd om de onomwonden melodische inhoud en het gebrek aan ironische afstandelijkheid.

In feite gaat het om een sonisch mausoleum dat lang en luid is, tevens ook van ideale cd lengte. Maar dat er meer achter zit maakt Nelsons goed duidelijk. Hij stuurt een goede middenkoers tussen de gepassioneerde uitersten van sommige Russische dirigenten als Gergiev (Philips 446.062-2) en de ‘angstvrije’ opvatting van menig westers dirigent. Er schuilt veel energie, maar ook best pijn in Nelsons’ vertolking.

Eigenlijk kenden we dat al via de dvd opname C Major 709908 die in 2011 met het Concertgebouworkest tijdens het Luzern Festival werd gemaakt. 

Ook van beide andere symfonieën geeft hij uitstekende lezingen in alle geledingen. Dankbaar mogen we hem ook zijn voor het royale aandeel dat hij uit de toneelmuziek bij Hamlet uit 1932 biedt met de delen ‘Inleiding en nachtpatrouille’, ‘Treurmars’, ‘Fanfare en dansmuziek’, ‘De jacht’, ‘Ophelia’s lied’, ‘Wiegelied’ en ‘Requiem’.

Natuurlijk waren er meer heel goede opnamen van de achtste: Haitink (Decca 425.071-2), Sanderling (Berlin Classics BC 2064-2), Previn (EMI 509.024-2) en dat geldt ook voor beide andere symfonieën, maar Nelsons lijkt hard op weg om een van de mooiste cyclussen te produceren en levert daaraan met deze dubbel cd een krachtige impuls.

Symfonie nr. 10 en het tussenspel uit de tweede akte van Lady Macbeth uit Mtsensk, ook geweldig goed gedaan, verschenen eerder van hem op DG 479.5059.