Shostakovitch: Symfonie nr. 9 in Es op. 70; Festival ouverture op. 96; Suite Lady Macbeth van Mtsensk (Katerina Ismailova) op. 29; Tea for two op. 16 Tahiti trot (bew. Youman’s Tea for two). Schots national orkest o.l.v. Neeme Järvi. Chandos CHAN 8587 (51’43”). 1987

De compositie van de Symfonie nr. 9 in 1945 leidde bij Shostakovitch tot enorm veel zelfreflectie. Uiteindelijk onthulde hij niet het verwachte grote oorlogsmonument of het hoogdravende eerbetoon aan de grote Leider en Leraar, maar schiep hij deze bescheiden ‘scherzosymfonie’ als een antwoord op Prokofievs eerste, klassieke’ symfonie, maar dan wel met scherper randjes.

Zijn Achtste wordt oppervlakkig aangehaald in het eerste deel, alleen werkt hij ditmaal op kleinere schaal. Moeten we het resultaat zien als een ‘anti-Negende’, ontstaan tegen de achtergrond van intimiderende muzikale verwachtingen, of kunnen we een politieke ondertoon ontdekken?

In elk geval laat de vertolking van Neeme Järvi weinig tijd over voor zorgeloze geestigheid; al snel wordt de sfeer gespannen en de finale is onverholen sinister; het is moeilijk om om de echo’s van tirannie niet te horen. Het moderato tweede deel klinkt lyrisch verlangend, maar wars van ieder zweem sentimentaliteit en het allegretto heeft best wat grappigs.

De rest van het programma is ook best verhelderend en kenmerkend door de componist en het geestige arrangement van Vincent Youman’s Tea for two uit de swinging jaren twintig is een leuke toegift.

Er is trouwens ook een erg mooie nr. 9 van het Concertgebouworkest onder Kyrill Kondrashin uit 1980, gekoppeld aan nr. 3 (Philips 438.284-2).