CD Recensies

SHOSTAKOVITCH: SYMFONIE NR. 15

Shostakovitch: Symfonie nr. 15 in A op. 141; Haydn: Symfonie nr. 82 in C H.I/82 L’ours.  Berlijns filharmonisch orkest o.l.v. Kurt Sanderling. Berliner Philharmoniker BPH 0611 (74’07”). 1997 

 

De Symfonie nr. 15 uit 1971 is een van Shostakovitch’ meest bedreven orkestwerken, transparant geschreven en verrassend melodieus. De betekenis blijft echter vaag. De componist citeert zonder reden Wagner, Rossini en uit eigen eerder werk. Aan Isaak Glikman vertelde hij: ‘Ik weet zelf niet precies waarom die citaten er zijn, maar ik kon ze niet niet toevoegen’.

Geen wonder dat kennissen, vrienden en aanhangers uiteenlopende meningen hebben over het karakter van de muziek. Voor sommigen is dit een briljant Concert voor orkest, voor anderen een verzoening met de dood.

In de Sovjettijd vond men de vergelijking van het eerste deel met een speelgoedwinkel best diplomatiek, maar iedere zelfs halfbakken uitvoering laat horen dat het oppervlakkige gevoel van kinderlijke onschuld al snel niet blijkt te kloppen.

Voor luisteraars die van zijn relatief sobere vertolkingen houden, behoort Kurt Sanderling tot de afnemende groep geweldige dirigenten. Vooral zijn Shostakovitch dwingt altijd autoriteit af. Hij ontmoette de componist in Siberië tijdens W.O. II toen hij Hitlers Duitsland had verruild voor Stalins Utopia; ze hielden contact totdat Sanderling in 1960 naar Oost Duitsland ging. In het laatste deel van zijn loopbaan werd hij vooral geassocieerd met deze symfonie. Hij maakte er twee opnamen van, de eerste in 1978 met het Berlijns symfonie orkest (Berlin Classics BC 9043-2) en introduceerde het daarna in 1997 bij de Philharmoniker.

Hoewel andere vertolkers als López-Cobos (Telarc CD80572) en Haitink (Decca 425.069-2) wat doortastender zijn, besteedt niemand zoveel aandacht aan de articulatie en heeft geen ander dezelfde ballast aan ervaring.