Serocki: Pianosonate; De dwergen, ‘Kinder miniaturen’ nr. 1-7 ‘Krasnolucki’; Préludes nr. 1-7 ‘Suite’; A piacere, ‘Suggesties voor piano’. Adam Kośmieja. Dux 1284 (48’46”). 2015

Uit de jaren zestig v.e. blijft de herinnering aan een opname van Les percussions de Strasburg met o.m. Serocki’s Continuum (Philips lp 836.992). Daarna werd de naam van deze Poolse Kazimierz Serocki (1922-1981) vrijwel vergeten totdat deze cd met pianowerken werken uit de periode 1953-1963 verscheen.

Serocki begon als pianistisch wonderkind en studeerde daarna in Parijs en Darmstadt om voeling te houden met ontwikkelingen in zijn tijd. Hij werd in eigen land de grondlegger van het sonorisme, behoorde tot geen enkele stroming en bleef individualist. Hij toonde ook nauwelijks belangstelling voor tonaliteit en melodie. Maar juist dat maakt zijn werk intrigerend omdat hij zijn heil vond in een strenge, dramatische en gedurfd dissonante klankwereld die hij met merkbare vreugde bewoonde. Maar hij praktiseerde ook het subtiele.

Het veruit interessantste werk op deze uitgave is de Pianosonate. Het eerste deel daarvan heeft met zijn stampende ritmen en duitere cadensen iets van een energieke Prokofiev. Het tweede deel, veloce, herinnert natuurlijk sterk aan de finale van Chopins Pianosonate nr. 2. elegiaco is hierna het mooiste deel waarbij die schoonheid meer wordt opgebouwd vanuit kracht dan door teerheid. De barbaro finale brengt ons weer in de buurt van Bartók.  

In vriendelijke, kinderlijke sfeer komen we met Dwergen, muziek met volksmuziekachtergrond die even leuk is als de pedagogische werken van Bartók.

De Suite met préludes heet atonaal te zijn, maar dat valt in de praktijk nogal mee; de tweede, affetuoso, heeft eerder een jazzkarakter. Blijft als enige echt voorlijke compositie A piacere, niet bij toeval Serocki’s laatste pianowerk. Hier krijgt de vertolker alle ruimte voor eigen initiatief om de fragmenten aleatorisch naar believen te combineren.

Gezegd dient te worden dat Adam Kośmieja een ideale interpreet is van Serocki’s complete oeuvre voor solopiano is. Hij speelt met gezag, inzicht en overtuiging; hij staat ver boven mogelijke problemen. Vreemd eigenlijk dat deze componist/pianist niet meer dan ruim drie kwartier solowerken voor zijn instrument schreef.

Dux heeft meer composities van Serocki in de catalogus. Bijvoorbeeld het Romantisch concert voor piano en orkest (Dux 0651) en Forte e piano (1967) voor 2 piano’s en orkest en Pianophonie voor piano, elektronica en orkest (1978), (Dux 1287).