Strauss, R. Don Juan op. 20; Ein Heldenleben op. 40. Münchens filharmonisch orkest o.l.v. Valery Gergiev. Münchner Philharmoniker MPHL 0003 (65’29”). 2016

Don Juan is het symfonisch gedicht waarmee Richard Strauss zich voor het eerst als briljant componist aan de wereld presenteerde. Toen hij als 25-jarige aan deze compositie begon, was hij nog maar net ontvlucht aan de schaduw van zijn conservatieve opvoeding in München en was hij stapelverliefd geworden op Pauline de Ahna, dochter van een generaal-majoor met wie hij zes jaar later zou trouwen. Strauss’ monogame bestaan contrasteerde sterk met met dat van de vrouwen verslindende Don Juan, de onweerstaanbare edelman uit de Spaanse legende en toch kon de componist zijn muzikale inlevingsvermogen voldoende aanspreken om de vele schermutselingen en amoureuze escapades van de grote rokkenjager tot leven te wekken.

Strauss baseerde zich niet op Mozarts Don Giovanni, maar op een drama in verzen van Nikolaus Lenau, waarin het leven van de held door een rapiersteek aanzienlijk wordt bekort. Dat verklaart ook het grimmige en abrupte einde, reeds kort aangekondigd, van een anderszins briljant werk. De escapades van Don Juan en twee van zijn veroveringen worden mooi geschetst (de tweede met een van de ontroerendste soli uit het hoborepertoire), maar de echte kracht van het werk ligt in het nobele hoornthema dat zich op tweederde van het actierijke verhaal manifesteert. 

Ook het Münchens filharmonisch orkest laat zich voortaan op een eigen label horen. Gelijk heeft het met een chefdirigent als Valery Gergiev. Dat hij zijn orkest tot een viriele uitvoering meet te brengen, zal niet verwonderen. Dat hoornthema en de indrukwekkende reprise in de climax laten horen hoe dirigent en orkest schitteren in dit werk.

Ook in Ein Heldenleben wordt virtuoos een vuurwerk van orkestrale pracht afgestoken. Lorenz Nasturica-Herschcowici vult geëngageerd de soloviool rol in. Geen wonder waarschijnlijk, want Strauss heeft bij dit orkest altijd een vooraanstaande rol gespeeld.

Een opname die aanspraak maakt op een plaatsje in de eredivisie naast de Heldenlebens van Jansons (RCO live RCO 04005 en BR 900127, deze laatste met dezelfde koppeling) en Karajan (Testament SBT 1430).