Stravinsky: Perséphone. Andrew Staples (t) en Pauline Cheviller (spr) met de koren en het orkest van de Finse opera o.l.v. Esa-Pekka Salonen. Pentatione PTC 5186-688 (50’03’). 2018

In 1934 koos Stravinsky de tekst van André Gide voor een melodrama dat tot zijn meest lyrische werken behoort. Het als melodrama gepresenteerde werk is geschreven voor voor tenor, vertelster, kinderkoor, koor en zwaar bezet orkest en naast het opera/oratorium Oedipus Rex een hoogtepunt uit zijn neoklassieke periode. Het werk ontstond op verzoek van de danseres Ida Rubinstein, voor wie hij ook het op Tchaikovsky gebaseerde ballet Le baiser de la fée componeerde. Zij zelf reciteerde de tekst bij de Parijse première.

Gide’s werk gaat - met een toegevoegd christelijk trekje - terug tot Homerus. In plaats van te worden afgezet en verkracht door Pluto gaat Perséphone vrijwillig naar de Hades uit medelijden met de verloren zielen uit de onderwereld. 

Jammer genoeg wordt het werk weinig uitgevoerd omdat de vorm wat ongewoon is - deels ballet, deels cantate - en omdat er zulke verschillende uitvoerende krachten voor nodig zijn. In de praktijk overstijgt het werk gelukkig zijn tekortkomingen. Interessant is vooral de rol van de tenor die als de priester Eumolphus zowel iets heeft van het Franse classicisme van Gluck als van de Russische orthodoxie als van Massenet en zelfs Offenbach. 

Dat al die eventueel beperkende overwegingen er minder toe doen, bewijst Esa-Pekka Salonen met een heel zorgvuldige, ongeforceerde lezing waarin alle elementen van spraak, zang en begeleiding optimaal zijn geïntegreerd. Gelukkig werd in Pauline Cheviller een uitstekende Franstalige ‘koningin van de onderwereld’ gevonden. Andrew Staples legt urgentie is zijn priesterlijke rol. De muziek klinkt helder, sensueel en indringend dankzij Salonens directie.

Natuurlijk waren er al belangrijke opnamen van dit werk, waaronder twee door de componist gedirigeerde, een Italiaanse uit 1954 (Urania RIT 55.202) en een Amerikaanse (Sony 88697-10311-2, Sony SM2K 46300) uit 1966. Ook Tilson Thomas (RCA 09026-68898-2), Andrew Davis (Warner 82564-6154821-2), Dean Dixon (Audite 95.619) en Kent Nagano (Virgin 791.511-2) namen Perséphone op, maar voor het ogenblik lijkt Salonen de beste aanbeveling.