Shalygin: Canti d’inizio e fine. Maya Fridman (vc). TRPTK TTK 0029 (47’25”). 

Een eerste kennismaking met het werk van de in 1985 geboren Maxim Shalygin volgde dankzij een opname van Vincent van Amsterdam die in het programma Red, dark and blue (7 Mountain Records 7MNTN 009) diens 12’13’ durende Trembling music opnam.

Nog markanter is nu hoe zowel de componist Maxim Shalygin uit de Oekraïne als celliste Maya Fridman uit Rusland elkaar nu in Nederland waar beiden elkaar troffen samen in dit door de componist quasi op de huid geschreven werk treffen, terwijl zij allebei de verschrikkingen van het concentratiekamp zelf niet hebben meegemaakt, maar er wel mee zijn geconfronteerd via de Holocaust film van Claude Lanzmann er erover te lezen en erover the hebben horen spreken. Met hun Joodse achtergrond moet hen dat bijzonder hebben aangesproken.

Het gaat hier om zes gezangen van de engelen des doods ‘Gabriel’, ‘Samuel’, ‘Kapziel’, ‘Azrael’, Abaddon’ en ‘Michael’ en de epiloog Todesfuge op de tekst Der Tod ist ein Meister aus Deutschland van Paul Celan voor een cellist die zich ook op vele manieren vocaal eet te uiten. 

De tragische en dramatische indrukken van deze muziek worden nog versterkt door de vocale inbreng van de soliste en haar soms noodzakelijk  striemende, schrijnende en schrille spel in Abbadon, de pizzicato effecten in  Azrael. Het culminatiepunt komt begrijpelijk in het laatste deel, waarin alles wat tekst en muziek te bieden hebben aangrijpend samenvalt.

Bewonderenswaardig hoe deze technisch zowel als expressief heel veeleisende muziek die thematisch zo diepgravend is hier tot klinken komt. Ook van de luisteraar wordt verwacht dat deze zich hier geheel voor openstelt. Daarom is het goed dat herhaling mogelijk is.