CD Recensies

SWEELINCK: FANTASIA'S, TOCCATA'S EN VARIATIES

Sweelinck: Fantasia's, Toccata’s en Variaties. Toccata a 2 SwWV. 297, S21; Fantasie a 1 SwWV. 273, S. 5; Variaties Pavana lachrymae SwWV 328, S. 66; Toccata d2 SwWV. 286, S. 20; Fantasia d1: chromatica SwWV 258, S 1; Toccata C 1 SwWV. 282, S, 30; Variaties Est-ce Mars SwWV. 321, S. 58; Toccata g 1 SwWV. 292, S. 24; Fantasia g 1 contraria SwWV. 270, S 3; Variaties over ‘Mein junges Leben hat ein End’ SwWV. 324, S 60 nr. 1-6; Fantasia F1 ‘Ut re mi fa sol la (Hexachord) SwWV 263, S. 6.  Richard Egarr. Linn CKD 589 (76’13”). 2018

Klavecinist Richard Eggar manifesteerde zich eerder in het aan Jan Pieterszoon Sweelinck (1562 - 1621) gewijde recital One byrde in hande (Linn CKD 518). Bij zijn tweede optreden maakt hij de invloed van diens orgel- en klavecimbelwerken op latere componisten tot Bach toe opnieuw duidelijk.

Het gebruik van een middentoon gestemde Ruckers kopie maakt het recital in chromatisch opzicht nog interessanter, natuurlijk vooral in de Fantasia chromatica waarin ook goed te horen valt hoe goed de componist kon improviseren en waar zijn vernieuwingsdrang toe leidde. Niet minder interessant is het om te volgen hoe hij van een destijds populaire melodie als ‘Mein junges Leben hat ein End’ een inventief meesterwerkje maakte door het in variaties uit te spinnen. 

Het is ook een aanmoediging om eens nader uit te zoeken hoe groot de invloed van Engelse componisten was. De Pavane lachrimae is bijvoorbeeld gebaseerd op Dowlands lied Flow, my teares en van John Bull en Peter Philips is bekend dat ze een poos in Nederland woonden. Maar de Toccata’s en Fantasia’s staan verder natuurlijk ook sterk onder invloed van de laat zestiende eeuwse Italiaanse componisten.

Richard Eggar speelt dit recital energiek, helder en met een uitgesproken ritmisch gevoel. Hij onderstreept in zijn tekst dat ’Sweelinck in het verleden onder het mom van authenticiteit vaak kleurloos, te objectiverend en academisch werd uitgevoerd. Dat is het laatste waarvan je hem kunt beschuldigen.