CD Recensies

SALIERI: DANAÏDES, LES

Salieri: Les Danaïdes. Judith van Wanroij (s., Hypermnestre), Philippe Talbot (t., Lyncée), Tassis Christoyannis (b., Danaus), Katia Velletraz (ms., Plancippe), Thomas Dollé (t., Pélagus, oficieren) met Les talens lyriques o.l.v. Christophe Rousset. Ediciones singulaires ES 1019 (2 cd’s, 1u. 47’57”). 2013 

De reputatie van Antonio Salieri lijkt voor altijd beschadigd door de verhalen over zijn rivaliteit met Mozart, mogelijk zelfs de veroorzaker van diens dood en de rol die Peter Shaffers Amadeus speelde (en die geen van alle klopten).

Daardoor worden zijn talenten als operacomponist - hij schreef er meer dan veertig - nogal onderschat, al zijn die werken niet altijd even sterk omdat ze vaak zijn gebaseerd op niet te goede libretti. Maar meestal gaat het om meer dan historische curiositeiten. Salieri was als componist belangrijk genoeg om in de late jaren 1780 een vooraanstaande rol te spelen in het Weense muziekleven. Daarna gaf hij het componeren eraan en concentreerde hij zich op lesgeven, o.m. aan Beethoven, Schubert en Liszt.

Les Danaïdes ging in 1784 in Parijs in première nadat hij een voor Gluck bestemde opdracht had overgenomen.

Het verhaal gaat over de vijftig dochters van Danaus de van hun vader de opdracht krijgen om hun echtgenoten (de vijftig zonen van zijn tweelingbroer) te vermoorden als wraak voor het onrecht dat hem is aangedaan. De weigering van de oudste dochter, Hypermnestra, om gevolg te geven aan die opdracht, vormt het centrale gegeven in deze tragédie lyrique in vijf aktes, compleet  met grote koren, balletten en een grootse finale wanneer de Danaïden in de hel berouw tonen voor hun daden.

Die première was een groot succes en de opera bleef bijna veertig jaar op het programma van de Parijse Opéra. De jonge Berlioz bezocht een opvoering en ‘was opgewonden en verward’. Voor moderne oren lijkt het werk een smeltkroes van achttiende eeuwse operatradities waarin Glucks Franse stijl is gemengd met een meer Italiaanse benadering, waardoor de verschillen tussen opera seria en opera buffa vervagen.

Maar in deze uitvoering uit Versailles is gezorgd voor een volmaakte samenhang met indrukwekkende koorbijdragen van Les chantres di Centre de musique baroque en het geanimeerde en geëngageerde spel van Les talens lyriques.

De hoofdrollen stallen zware eisen aan de zangers, maar vooral Judith van Wanroij weet heel goed duidelijk te maken dat Hypermnestra’s door haar loyaliteit veroorzaakte kwellingen waarom het drama draait heel waarachtig zijn. Gelukkig zijn ook de andere rollen goed bezet en wikkelt Rousset het verhaal grondig af.

Er bestaan drie andere opnamen van dit werk - twee van Gelmetti (EMI 754.073-2, Dynamic CDS 489/1-2) en van Hofstetter (Oehms OC 909) - maar die zijn de mindere van deze.