Stanchinsky: Pianosonate in es; Nocturne in cis; Preludes no. 1-3 1907; Preludes nr. 1-5 1907-1912; Liederen zonder woorden nr. 1-3; Mazurka’s in Des en gis; Tranen; Variaties; Schetsen nr. 1-3 1911; Schetsen op. 1 nr. 1-12. Peter Jablonski. Ondine ODE 1383-2 (73’44”). 2020
Stanchinsky: Pianosonate in es; Liederen zonder woorden nr. 1-3; Mazurka’s in Des en gis; Humoresque; Tranen; Preludes in cis, c, As, D, es, bes, b, Prelude en fuga in g; Nocturne in cis; Études in f, g, B; Prelude in lydische toonsoort; Canon in b; Prelude in E. Olga Solovieva. Grand Piano GP 766 (72’08”). 2018
De Russische componist Alexei Stanchinsky (1888 - 1914) werd door zijn leraar Tanejev zeer geroemd. Na het beluisteren van dit tweetal cd’s kan dat alleen maar worden beaamd. Zijn stijl plaveide het pad voor Stravinsky, Prokofiev en Shostakovitch en gaf mede richting aan de ontwikkeling van de pianomuziek uit de twintigste eeuw. Hij begon als wonderkind in Smolensk, studeerde eerst bij Gretchaninov en later bij Tanejev in Moskou maar nadat zijn vader in 1980 was overleden, raakte hij in grote mentale problemen en bracht hij lage tijd in een psychiatrische inrichting door waar hij veel van zijn manuscripten vernietigde. Helaas stierf hij jong en door problemen met muziekuitgevers duurde het decennialang voordat zijn werken pas gedeeltelijk eind jaren ’20 en compleet in 1930 werden gepubliceerd. Zijn muziek is wel omschreven als ‘Diatonische Webern’. Hij had zijn eigen stijl en stem.
Helaas stierf hij al op 26-jarige leeftijd, waarschijnlijk door zelfmoord want zijn lijk werd gevonden aan de oever van een rivier. Door problemen met muziekuitgevers duurde het decennia lang voordat zijn werken in bij beetjes eind jaren ’20 en compleet in 1930 werden gepubliceerd.
De realisatie van zijn pianowerken vergt niet alleen een enorme technische vaardigheid, maar ook de nodige fijnzinnigheid om goed te nuanceren. Zijn oeuvre bestaat voor het grootste deel uit korte stukken in diverse vormen. Er moet een ééndelige Pianosonate van de dertienjarige uit 1911 zijn, maar hier spelen beide uitvoerenden de Pianosonate uit 1906
De kostelijke Drie liederen zonder woorden zijn van de vijftienjarige en deels amoureus van aard.
Waar Peter Jablonski met zijn spel vooral de bij Rachmaninov en Scriabin te vinden herkomst van de werken naar voren brengt, is Olga Solovieva wat inniger en expressiever. De bedoeling was dat ze Stanchinsky’s complete Pianowerken zou opnemen, maar daar is op dit moment nog niets van gebleken.
Er zijn nog andere, soms korte en overlappende andere opnamen van Ekaterina Derzhavina (Profil Medien PH 17003) uit 2005 en van Nikolai Felifov (Et’cetera KTC 1142) en Daniel Blumenthal (Marco Polo 8.223424).