Satie: ‘Gnossienes’ nr, 1-3; ‘Gnosienne’ nr. 4, 5, 6; ‘Le fils des étoiles, Gnosienne’; ’Le piccadilly’; ‘Chapitres tournés en tous sens’; ‘Avant-dernières pensées nr. 1-3’; ‘Croquis et agaceries d’un gros bonhomme en bois’; ’Sonatine bureaucratique’; ‘Poudre d’or’; ‘Embryons dessèchés’; ‘Déscriptions automatiques’; ‘Heures séculaires et instantanées’; ‘Prélude en tapisserie’; ‘Les trois valses distinguées du précieux dégoûté’; ‘Je te veux’; ‘Gymnopédies nr. 1-3. Noriko Ogawa. BIS SACD 2215 (77’42”). 2015

 

Satie: ‘Prélude de la porte héroïque du ciel’; ’Sports et divertissements’; ‘Sarabandes’ nr. 1-3; ‘Préludes flasques pour un chien’; ‘Véritables préludes flasques pour un chien’; ‘Sonneries de la rose-croix’; ‘Menus propos enfantines’; ‘Enfantillages pittoresques’; ‘Le fils des étoiles: Préludes du 1er acte (‘La vocation’), 2e acte: (L’initiation’) et 3e action ’’L’incantation’; ‘Peccadilles importunes’; ’Nouvelles enfantines’ nr. 1-3. Noriko Ogawa. BIS SACD 2225 (74’58”0. 2015

 

Satie:’Vexations’. Noriko Ogawa. BIS SACD 2325 (80’32”). 2018

 

Satie: Relâche - Cinéma.  ‘Mercure’, ‘La belle excentrique’, ‘Les pantins dansent’, ‘Prélude de La mort de monsieur Mouche; Sept toutes petites danses pour le Piège de Méduse’; ‘Jack in the box’; ‘Relâche’. Noriko Ogawa. BIS SACD 2335 (3’16”). 2020

 

Tot lang in de twintigste eeuw werd Erik Satie beschouwd als een lichtgewicht excentrieke componist. Maar later bleek dat hij een heel invloedrijke figuur in de twintigste eeuw was. Ravel schatte hem hoog en noemde hem zelfs zijn ‘précurseur’ en de jonge Debussy - die enige tijd zijn beste vriend was - moedigde hem aan om te breken met het ‘wagnerisme’ en het zwaar romantische ‘Sauerkraut’. 

Satie was in Parijse artistieke kringen wel een beroemdheid met zijn grillige pianowerken en hun merkwaardige titels als ‘Stukken om te maken dat je wegloopt’, ‘Bureaucratische sonate’ en ’Vodderige préludes’. Met omschrijvingen voor de vertolkers als ‘Verbaas je over jezelf’ en ’Wees helderziende’ maakte hij het er niet makkelijker op. 

Van o.a.  Aldo Ciccolini (EMI), de omstreden Reinbert de Leeuw (Philips), Pascal Rogé (Decca) en Jean-Yves Thibaudet (Decca) staan de mooiste ‘complete’ opnamen van zijn Pianowerken ter beschikking. ‘Zogenaamd compleet’ moeten we vaststellen na bestudering van Satie’s lijst met composities en het begin van wat wat echt volledig lijkt te worden bij BIS.

Noriko Ogawa (1862) die in Tokio en aan de Juilliard School studeerde, steeg in aanzien nadat ze in 1987 den derde prijs won op het pianoconcours in Leeds. Voor BIS nam ze al de Pianowerken van Debussy op (BIS SACD 1955/56, 6 cd’s). 

In 2015 begon ze aan haar Debussytaak ter gelegenheid van de viering van Satie’s honderdvijftigste verjaardag en een bijzonderheid is dat ze speelt op een Érard uit 1890, hetzelfde jaar waarin Satie zijn Gnosiennes schreef en dat hij mogelijk kende aan het begin van zijn carrière. 

Meteen op deze eerste cd maken we kennis met werken die we niet kennen, dus nooit hebben gehoord. Die kennismaking met onbekende composities is een van aantrekkelijke kanten van de serie.

Het meeste indruk op me maakte de derde cd met de 42 Vexations, die waarschijnlijk uit 1893 zijn en voorzien zijn van de aanwijzing ‘Pour se jouer 840 fois de suite ce motif, il sera bon de se préparer au préalable, et dans le plus grand silence, par des immobilités sérieuses’. Ogawa speelt 142 herhalingen.

John Cage organiseerde ooit een echte volledige uitvoering en die schijnt achttien uur te hebben geduurd.

Noriko Ogawa toont een goed begrip voor deze bescheiden, maar ingenieuze muziek. Van Vexations (plagerijen) maakt ze geen ‘gebedsmuziek’ of ‘meubelmuziek’ maar een uitgebreide grap. Eenmaal gehoord, nooit meer vergeten en glashelder  herinnerd.

Wat hebben we nog tegoed? ‘Ogives’, ‘Danses gothiques’, ‘Pièces froides en Nouvelles pièces froides’, ‘Morceaux en forme de poire’, ‘Deux rêveries’, ‘Nocturnes’, ’Vieux sequins et vieilles cuirasses’, ’Sports et divertissements’ plus wat individuele stukken als ‘Allegro’, ‘Valse ballet’, Chanson hongroise’, ‘Fête donnée par des chevalliers normands en l’honneur d’une jeune demoiselle’, ‘Prière’, ‘Prélude d’Eginhard’, ‘Caresse’, ‘Petite ouverture à danser’, ‘Aline-polka’, ‘Le poisson rêveur’, ‘Carnet d’ esquises et de croquis’ plus andere en mogelijk de vierhandige stukken zoals ‘Aperçus désagréables’. On verra……