Schnebel: Strijkkwartet ‘Im Raum”, ‘Stukken voor twee violen, altviool en cello’ nr. 1-5; Kwartet voor 2 luidsprekers, twee violen, altviool en cello nr. 2 ‘Erinnern-Wiederholen-Durcharbeiten’. Katarina Rasinski (spr), Michael Hirsch (spr) en het Diotima kwartet. NEOS 11048 (64’50”). 2009

 

De Duitse componist Dieter Schnebel (1930 – 2018) is buiten zijn eigen land altijd vrij onbekend gebleven en dat is eigenlijk wel jammer. Zelfs zijn belangrijkste werken die meestal in cycli zijn gegroepeerd, kwamen niet aan de beurt. Zijn merkwaardige, maar best treffende muzikale en vaak theatrale wereld waarin het serialisme van Webern wordt gekoppeld aan ideeën van Cage en de Amerikaanse experimentalisten, verdient beter.

Tot op zekere hoogte verbergen deze superieur uitgevoerde werken voor strijkkwartet ook de ware kern van zijn prestaties. De werken werden namelijk hetzij aan het begin van zijn muzikale loopbaan toen Webern nog de dominerende invloed was of in zijn laatste jaren toen zijn muziek een retrospectieve, haast nostalgieke indruk maakte.

Zo zijn de vijf ‘Stukken voor twee violen, altviool en cello’ uit 1955, ontstond kwartet nr. 2 met de aanduiding ‘Erinnern-Wiederholen-Durcharbeiten’ tussen 2000 en 2007 waarin een vrouwen- en een mannenstem een stel verbale fragmenten, losse woorden en fonemen toevoegen en zijn de herinneringen in ‘Im Raum’ uit 2006 van muzikale aard (Stravinsky, Bruckner) die zijn ingebed in muziek die constant verandert terwijl de vier musici  tijdens  de vertolking rondlopen. Het gaat om een pakkend veertig minuten lang werk: een opmerkelijke prestatie!