Strauss: Josephslegende op. 63. Boedapest festival orkest o.l.v. Iván Fischer. Channel Classics CCS SA 24507 (64’30”). 2007
Strauss’ balletmuziek Josephslegende voor Diaghilevs Ballets russes ontstond onder een ongunstig gesternte in de periode 1912/4. Parijs had in 1913 net kennis gemaakt met de neoprimitieve Sacre van Stravinsky die alle aandacht naar zich toetrok en waartegen Strauss’ nu eens zwoele zwoele, dan weer tere muziek het even niet kon opnemen. Nijinsky was helaas niet beschikbaar voor de vervulling van de titelrol; vlak na de eerste uitvoering van het werk in mei 1914 brak W.O. I uit wat verdere kansen even in de kiem smoorde en bovendien eiste het werk een gigantisch orkest dat ook nauwelijks te mobiliseren was.
Vandaar dat het werk een sluimerend bestaan leed en Strauss in 1947 nog een reddingspoging deed door een Symfonische suite uit het geheel samen te stellen. Die kreeg daarna nog wel incidenteel aandacht en er werden verschillende opnamen van gemaakt: door Kempe in 1974 (EMI 764.346-2, 3 cd’s), Schwarz in 1988 (Delos DE 3082) en Järvi (Chandos CHAN 9506).
Het ballet is gebaseerd op het oud-testamentische verhaal over Jozef die als slaaf was verkocht aan de rijke Egyptenaar Potifar. De vrouw van Potifar tracht Jozef te verleiden, maar hij weigert in te gaan op haar avances. Het grote contrast tussen mevrouw Potifars wellust en de kuisheid van de jonge Jozef is in de muziek zeer plastisch uitgewerkt. Tenslotte wurgt de teleurgestelde vrouw van Potifar zichzelf met een parelketting.
Hugo von Hoffmansthal werkte met Harry Kessler een balletscenario uit op dit gegeven, Diaghilev accepteerde het en Strauss zorgde voor de muziek. Het complete werk is vrijwel tweemaal zo lang als de suite en een waar prachtig georkestreerd, weelderig klankfeest. Dat is nu in optima forma te horen in een heel idiomatische, gecultiveerde bevlogen uitvoering door de Boedapesters die daarmee dus zorgen voor de waarschijnlijk eerste volledige opname van het werk dat veel vaart meekrijgt.
Ook de opname klinkt warm met een mooie ambiance waarin toch alle sprekende details tot hun recht komen. Een ideaal gerealiseerd! Curieus detail: in de heel volledige lijst met verantwoording over het tot stand komen van de opname zijn alleen de locatie en de datum vergeten.