Stravinsky: Les noces; Oedipus rex. Resp. Mlada Khoedolay (s), Olga Savova (ms), Alexander Timchenko (t), Andrei Serov (bs), Svetlana Smolina (p), Yulia Zaichkina (p), Alexander en Maxim Mogilevsky (p), c.q. Gérard Depardieu (spr), Sergei Semiskur, Ekaterina Semenchuk, Evgeny Nikitin, Mikhail Petrenko en Alexander Timchenko met koor en orkest van het Mariininsky theatre o.l.v. Valery Gergiev. Mariinsky MAR 0510 (73’49”). 2009/10
Van Les noces klinkt hier de eindversie uit 1923 met begeleiding van vier piano’s en tien slagwerkinstrumenten. Omdat het om een veredelde boerenbruiloft in een zeer folkloristische stijl gaat, heeft deze vertolking met puur Russische krachten, zingend in hun moers taal een voorsprong. Omdat blijdschap en vreugde een belangrijk ingrediënt van zo’n bruiloft vormen, is het belangrijk dat hier ook aan dat aspect wordt voldaan. Ten derde moet de vertolking een enorme ritmische vaart meekrijgen. Ook aan deze randvoorwaarde is voldaan. Met de stijl en de expressie van een boers karakter is niets mis. De ritmen worden nooit star, op het meedogenloze af zoals destijds bij de componist zelf (Sony 46291). Waar nodig, zoals tijdens de inzegening, de klacht van beide moeders en het moment dat de moeder haar dochter laat gaan, wordt die ritmiek getemperd. Er wordt passend niet super beschaafd gezongen en de instrumentalisten begeleiden precies en intelligent.
Van de anders gekoppelde alternatieven is die van het Pokrovsky ensemble (Nonesuch 7559-79335-2) het markantst omdat de instrumentale partijen per computer zijn gegenereerd. Bernstein (DG 423.255-2), Wood (Hyperion CDA 66410) en vooral Reuss (Harmonia Mundi HMC 80.1913) zijn zeker niet te versmaden, maar Gergiev biedt een meer dan waardig alternatief.
Extra waardevol is deze (SACD) uitgave omdat Gergiev in de opera/oratorium hybride Oedipus Rex voor het eerst na de oude opname uit 1964 van Ancerl (Supraphon SU 3674-211) de tekst voor de verteller van Cocteau in het Frans laat uitspreken. Gérard Depardieu lukt dat overtuigender en in mooier Frans dan de vocaal soms ook wankelende Tsjech Ivo Zidek. Het is Gergiev toe te vertrouwen dat hij zorgt voor de juiste theatersfeer in dit drama in twee korte aktes, handelend in Thebe.
Streng zoals het hoort en met een goede dosering van spanning en ontspanning verloopt de muziek. Het gezongen Latijn van de zangers kan er in de aria’s en duetten goed mee door; het koor klinkt homogeen in de koralen. De begeleiding heft een welkom kleurig karakter en met name de felle blazers onderscheiden zich positief.
De belangrijkste rivalen – Salonen (Sony 48057), Davis (EMI 585.011-2) en Bernstein (Sony 88697-00819) – hebben een Engelse spreekstem. Muzikaal leveren ze min of meer evenwaardige lezingen, maar het oorspronkelijke Frans hier is een duidelijke pre. Er is één identieke koppeling van Craft (Naxos 8.557499), maar daar valt het klinkend resultaat in Oedipus wat tegen omdat twee zangers niet honderd procent tegen hun taak zijn opgewassen. De conclusie, het eindoordeel, lijkt hierna onuitgesproken wel duidelijk.