Scelsi: Strijkkwartetten nr. 1-5; Strijktrio; Khoom. Michiko Hirayama (s), Frank Lloyd (hn), Maurizio Ben Omar (perc.) o.l.v. Aldo Brizzi; Arditti kwartet. Salabert SCD 8904/5 (2 cd’s, 2u. 01’39”). 2006

De vijf strijkkwartetten van Scelsi omspannen vrijwel zijn hele carrière. Het eerste dateert uit 1944, het vijfde en laatste uit 1984. Geen wonder dat deze werken een goed beeld geven van hoe de stijl van deze componist zich ontwikkelde.

Het eerste kwartet toont aan hoe Scelsi op veertigjarige leeftijd de lessen van het modernisme had geabsorbeerd en zich vervolgens tot iets wendde dat al buiten de normen van die tijd valt. 

De kwartetten nr. 2-4 ontstonden kort na elkaar aan het begin van de jaren zestig: het wispelturig, vluchtige tweede kwartet en het serene derde vormen een sterk contrasterend paar.

Maar echt buitengewoon is nr. 4. Daarvoor is de partij van  elk van de individuele snaren van de vier instrumenten separaat genoteerd alsof de componist het werk niet als een stuk voor twee violen, altviool en cello beschouwde, maar als iets voor één enorm instrument met zestien snaren dat effecten kan creëren als van een quasi orkestrale rijkdom die zijns gelijke in de hele kwartetliteratuur niet kent.

In 1984 kwam Scelsi nog even uit zijn compositorische emeritaat terug om een laatste kwartet te schrijven: het korte, sfinxachtige vijfde als een eerbetoon aan zijn vriend, de kort tevoren overleden Franse  dichter Henri Michaux.

Het Arditti kwartet dat als geen ander gelijksoortig ensemble is gespecialiseerd in eigentijdse muziek houdt een welsprekend pleidooi voor deze ietwat merkwaardige werken.

Het vocale stuk Khoom uit 1962 met de onderhoudende ondertitel ‘Zeven episodes uit een ongeschreven verhaal over liefde en dood in een ver land’ completeert het boeiende programma op dit tweetal cd’s.