Schönberg: Pianoconcert op. 42; Celloconcert; Kammersinfonie nr. 2 op. 38; Die glückliche Hand op. 18. Resp. Christopher Oldfather (p), Fred Sherry (vc) en Mark Beesley (bs) en het Simon Joly koor met het Philharmonia orkest o.l.v. Robert Craft. Koch 37475-2 (76’39”). 2000

Schönberg: Pianoconcert op. 42; Pianostukken op. 11 nr. 1-3’; Pianostukken op. 19 nr. 1-6; Webern: Variaties voor piano op. 27; Berg: Pianosonate in b op. 1. Mitsuko Uchida met het Cleveland orkest o.l.v. Pierre Boulez. Philips 468.033-2 (63’25”). 1998, 2000.

Schönberg schreef zijn enige pianoconcert in 1942 in Los Angeles voor de jazzpianist Oscar Levant. Het behoort tot zijn toegankelijkste twaalftoons werken en is nog doorspekt met tonaal gevoel. Net als in vroegere werken rangschikte hij de elementen van de vier afzonderlijke delen in een doorlopende sequens maar de vertrouwde elementen van een lyrisch eerste deel, een lichtelijk ontwrichtend scherzo, een indringend, zoekend langzaam deel en een uitbundige finale zijn goed herkenbaar.

Sterker nog: uit een aantekening uit de nalatenschap van de componist weten we dat het werk een programmatische achtergrond heeft. Het ontstond als een vroege reactie op W.O. II. In het eerste deel is het leven nog gemoedelijk, in het scherzo grijpen geweld en haat om zich heen, in deel 3 is de situatie gespannen en in de finale gaat het leven verder.

De solist zet het werk in en geleidelijk voegen de orkestinstrumenten zich bij hem/haar. De piano geeft een gracieuze, mooi zangerige en in wezen heel Weense melodie en gaat de implicaties daarvan verkennen. Helemaal aan het eind keert die melodie terug, maar nu in marsvorm. Daartussen heeft het scherzo iets van de rauwe emoties en de griezelige orkestklanken die we uit andere expressionistische werken van de componist kennen, terwijl het intens serieuze adagio heel indringend van aard is.

Tal van pianisten hebben zich het werk eigen gemaakt. Onder de bekendsten zijn dat naast Uchida vooral Brendel (Philips 446.683-2), Pollini (DG 427.771-2) en Ax (Sony 53289). Een belangrijk verschil tussen hun uitvoeringen is dat deze verschillend zijn gekoppeld.

Misschien speelt Oldfather niet helemaal bovenaan in deze eredivisie, hij  is best overtuigend en zijn opname heeft het grote voordeel dat hij exclusief is gewijd aan composities van Schönberg.