CD Recensies

STRAUSS, R.: MACBETH E.A.

Strauss, R.: Macbeth op. 23; Ein Heldenleben op. 40. Staatskapel Dresden o.l.v. Rudolf Kempe. EMI 769.171-2 (63’52”). 1972/3

 

Strauss, R.: Macbeth op. 23; Eine Alpensinfonie op. 64. Pittsburgh symfonie orkest o.l.v. Marek Janowski. Pentatone PTC 5186-339 (68’59”). 2008

 

Strauss, R.: Macbeth op. 23; ‘Walzerfolge’ I en II uit Der Rosenkavalier; Notturno op. 44/1 ‘Hoch hing der Mond’. Linda Finnie (ms) met het Schots nationaal orkest o.l.v. Neeme Järvi. Chandos CHAN834 (59’). 1989

 

Hoewel Macbeth in 1888 het eerste symfonische gedicht van Strauss was, kreeg het werk na herziening in 1891 waarin met name het slot wijzingen onderging – van MacDuffs triomfantelijke intocht in D-groot op het kasteel naar een grimmig slot in d-klein met hooguit wat licht aan het einde van een verschrikkelijke tunnel - pas zijn opusnummer na Don Juan. Behalve de titel wijst niets erop dat hij het bekende, nogal koele en grauwe drama van Shakespeare volgde. Hij geeft slechts portretten in de felste kleuren van Macbeth en lady Macbeth. 

Meer dan in de meeste andere symfonische gedichten wordt hier dus aan de verbeelding van de luisteraar overgelaten, ook al omdat het werk geen thema’s biedt die zich in het geheugen nestelen. Toch zijn er best treffende thema’s die handig zijn verwerkt; de invloed van Liszts symfonische gedichten is hier nog vrij groot en van een meesterwerk kunnen we (nog) niet spreken. Maar de moeite waard is het wel.

Hierboven zijn drie representatieve opnamen gekozen. Van de oude, vertrouwde, gedegen Kempe, van de mooi opgenomen nieuwkomer Janowski en van de zich positief onderscheidende Järvi sr.

Opvallend is wel dat in verhouding tot de componist die het werk 15 december 1936 in Berlijn  voor de Reichssender dirigeerde (Music & Arts CD 1057) en daar 16’47” over deed, de huidige tempokeus over het geheel lager ligt: Kempe 19’36”, Järvi 19’56’ en Janowski 19’17”.

De beperkte uitvoeringsduur van Macbeth betekent dat het werk op cd altijd onderdeel is van een omvangrijker programma. Mogelijk dat dit de doorslag geeft bij een nadere keuze. 

Er is ook een goede goedkope Naxos opname (8.554417) van het Iers nationaal orkest o.l.v. Gerhard Markson.