Salieri: Axur, Re d’Ormus. Andrea Martin, Curtis Rayam, Eva Mei, Ettore Nova met het Coro Guido d’Arezzo en het Russisch filharmonisch orkest o.l.v. René Clemencic. Nuova Era 6852/4 (3 cd’s, 2u. 43’34”)/ 1989

Dit werk, dat met enig recht Salieri’s meesterwerk op operagebied mag heten, werd in 1787 gecomponeerd ten tijde van Mozarts Don Giovanni, waarmee het de librettist Da Ponte gemeen heeft. Maar in tegenstelling tot het werk van Mozart, is Axur een opera seria die oorspronkelijk voor Parijs als tragédie lyrique was bedoeld.

De voor Wenen vervaardigde Italiaanse versie heeft veel van de noblesse en de lichtelijk geëxalteerde stijl van de Franse vorm bewaard. Vooral in de muziek voor de hoofdfiguren. Luister bijvoorbeeld naar de grote aria in de tweede akte voor de held Atar of de pakkende scène voor hem uit de derde akte. Daarin schuilt een verbinding tussen de opera’s van Salieri’s mentor Gluck en de serieuze opera’s van Rossini. 

Zoek niet naar het menselijke, het geestige, de warmte van een Mozart; Salieri was een heel ander type componist en zijn muziek is verheven en plechtig, bij vlagen ook hoogdravend en stijfjes, pretentieus en droogjes. Maar hij getuigt wel van groot vakmanschap, de harmoniek is nogal gedurfd en de orkestratie vindingrijk.

De handeling is nogal dwaas en die wordt er niet beter op door ronduit komische passages. Maar de zangers zorgen voor niveau. Curtis Ryam is een nuitstekende Atar met zijn gracieus klinkende tenor. Het is eveneens een genoegen om Eva Mei als prima donna te horen als Aspasia. Ze zingt met passie en haar stem bezit een warme gloed. Misschien is de directie van Clemencic niet optimaal stijlvol, hij geeft in elk geval blijk dat hij deze opera op niveau kan brengen en houden. Het gaat om een zaalopname die de sfeer bezit alsof we ons in een mooi Italiaans theater bevinden.