CD Recensies

SCHULHOFF: STRIJKKWARTETTEN NR. 1 EN 2; STUKKEN VOOR STRIJKKWARTET NR. 1-5

Schulhoff: Strijkkwartetten nr. 1 en 2; Stukken voor strijkkwartet nr. 1-5. Aviv kwartet. Naxos 8.570965 (50’54”). 2008

 

In 1923, toen Erwin Schulhoff de narigheden van W.O. I enigszins achter zich had gelaten en uit Duitsland naar Tsjecho-Slowakije was teruggekeerd, schreef hij in 1923 de Vijf stukken voor strijkkwartet als een soort inleiding op de beide strijkkwartetten die met telkens een jaar tussenpoos daarop volgden. Jaren waarin hij het merendeel van zijn kamermuziek – ook het strijksextet, de vioolsonate en het duo voor viool en cello - schreef.

Die vijf Stukken zijn opgedragen aan Milhaud; ze vormen een  soort danssuite in de vorm van een neoklassieke terugblik op de barokperiode. Uit deze stukken spreekt duidelijk een gevoel voor soms aan de grenzen van het groteske grenzende parodie.

Een motto van de componist luidde: “Muziek moet in de allereerste plaats een zuiver fysiek genoegen bereiden, misschien zelfs extase”.

Dat in de beide strijkkwartetten uit een ander, veel serieuzer, vormvaster vaatje wordt getapt. Wat opvalt is dat de expressie haast steeds wordt ontleend aan ritmische beweeglijkheid. Weliswaar bestaan van deze werken ook opnamen van bijvoorbeeld het Henschel kwartet (Neos 11006) en het Vogler kwartet (PhilHarmonie PHIL 06016), maar de uitvoeringen van het Aviv kwartet doen daar haast niet voor onder en de Naxos uitgave heeft de lagere prijs als voordeel.