Stravinsky: Le sacre du printemps; Petroesjka (1911). Siècles o.l.v. François-Xavier Roth. Actes Sud P 71585 (68’44”). 2013
In een grappige conférence ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de grammofoonplaat betreurde Peter Ustinov het dat het zo lang had geduurd voordat voordat op enigszins behoorlijke manier geluid, met name ook muziek kon worden vastgelegd. Gemiste kansen genoeg, iedereen kan voor zichzelf voorbeelden bedenken. Ustinov noemde bijvoorbeeld van Liszt La prédication aux oiseaux uit de 2 Légendes waarin St. Franciscus voor de vogels preekte en waarbij het interessant zou zijn geweest de reactie van de vogels te horen.
Wat graag hadden we, zeker bij de honderdjarige herdenking van de wereldpremière van Stravinsky’s Sacre op 29 mei 1913 achterafgetuige willen zijn van die gebeurtenis, liefst eenmaal ontdaan van de bijgeluiden rond het ontstane schandaal.
Omdat dit onmogelijk is, lijkt het wel nuttig om ten minste te proberen te recreëren hoe de muziek destijds klonk. Daarvoor ging François-Xavier Roth niet alleen terug tot de oerversie van de partituur, maar hij probeerde ook het instrumentarium bijeen te krijgen waarop begin twintigste eeuw in Frankrijk werd gespeeld.
Daarbij ging hij hel grondig tot in de kleinste details te werk en bracht bijvoorbeeld weer de dynamische markeringen aan die de componist in de versie 1947 had verwijderd. Ook klankmatig zijn er verrassingen. Houtblazers klinken dieper, rijker; het koper heeft ook een bijzondere sonoriteit. Luister maar eens naar een standaarduitvoering in vergelijking met deze in de ‘Danse sacrale’. Als geheel klinkt de muziek ook transparanter, genuanceerder. Ook Petroesjka klinkt heel verrassend nieuw, veel verfijnder. De verschillen zijn groot genoeg om het resultaat onthullend te nemen
Met optredens in het Théâtre des Champs-Elysées en tijdens de Londense Proms oogstte Roth veel succes. Eerder maakte hij in Metz en Grenoble deze opnamen.
Dit is een cd die men eigenlijk naast een der beste standaard vertolkingen – Järvi (Telarc CD 80587), Boulez (Sony SMK 64109) wat Petroesjka betreft en Gergiev (Philips 468.035-2), Markevitch (Testament SBT 1076), Dorati (Mercury 434.331-2) wat de Sacre aangaat.