CD Recensies

CABEZÓN: DIFERENCIAS E.A.

Cabezón: Diferencias sobre la gallarda Milanese; Tiento in primer tono; Fabordón y glosas del primer tono ilano; Anchor che col partire; Ave Maria Stella; Pavane Con su glosa; Pues e mi desconsolado; Dic nobis Maria; Variaties Guárdame las vacas; Diferencias sobre La dama le demanda; Fabordón y glosas del sexto tono; Diferencias sobre el canto ilano del caballero; Pavane Italiana; Tiento XVIII; Te lucis ante terminum; D’où vient cela; Susana un jur; Para quien crie yo los cabellos; Pange lingua; Ruger, glosado de Antonio. Ensemble Accentus o.l.v. Thomas Wimmer. Naxos 8.554836 (53’21”). 1997 

 

De kamermuziek van het zestiende eeuwse Spanje bereikte zijn hoogtepunt met Antonio de Cabezón die in 1538 ondanks zijn blindheid músico de la cámera aan het Spaanse hof werd. In 1554 en 1555 vergezelde hij de toekomstige koning Filips II naar Londen toen de prins met Mary Tudor ging trouwen.

Cabezóns muziek is grotendeel bewaard gebleven in twee bundels die respectievelijk in 1557 en 1578 werden gepubliceerd. De eerste draagt de titel Libro de cifra nuevo en bevat zevenendertig composities, de tweede met de titel Obras de música para tecla, arpa y vihuela werd postuum uitgebracht door zijn zoon en is geheel gewijd aan Cabezóns muziek.

De Diferencias zijn variatiewerken op thema’s uit de volksmuziek of dansmuziek. Meestal is een serie Diferencias ononderbroken en gaat de ene variatie zonder rust in de volgende over. In die gevallen behandelt de componist de oorspronkelijke melodie op twee manieren: door deze in de bovenpartij te plaatsen en uitvoerige versieringen toe te voegen of door hem een van de lagere partijen te geven en er dan de cantus firmus van te maken. 

De opname van Wimmer bevat uiteenlopende stukken van Cabezón waaronder vier reeksen van zijn Diferencias. Deze muziek wordt uitgevoerd door een gemengd ensemble met diverse combinaties van instrumenten voor elk stuk of zelfs binnen zo’n stuk. Dat is minder vreemd dan het lijkt. Cabezón schreef namelijk in zijn notatie geen bepaalde instrumenten voor en gezien de veelheid aan instrumenten aan het Spaanse hof is de muziek daar waarschijnlijk ook door ensembles uitgevoerd. Het draagt hier in ieder geval bij aan de levendigheid, de kleurigheid en de afwisseling. De snelle stroom van decoratieve noten wordt accuraat en beminnelijk gespeeld.

Iemand die zich ook erg voor deze muziek heeft ingezet is Jordi Savall met Hespèrion XXI op Alia Vox AV 9814 en 9831, Virgin 561.875-2.